الکتروموتور سه فاز چیست؟ الکتروموتور سه فاز نوع دیگری از انواع موتورهای الکتریکی است که انرژی الکتریکی را به مکانیکی تبدیل کرده و قدرت بیشتری در مقایسه با موتورهای الکتریکی تک فاز دارند. در این مطلب ما در مورد الکتروموتور سه فاز توضیحات کاملی ارائه خواهیم داد و ویژگی‌ها، مزایا و معایب این موتورها را بررسی خواهیم کرد.
الکتروموتور سه فاز چیست؟
الکتروموتورهای سه فاز همانگونه که از نام آن‌ها پیدا است با برق سه فاز کار می‌کنند. دقیقا برعکس الکتروموتورهای تک فاز که برای راه اندازی نیاز به برق تکفاز (فاز و نول) دارند این الکتروموتورها برای ایجاد میدان مغناطیسی از اختلاف فاز بین سه فاز تغذیه می‌کنند.
شاید شما هم بسیاری از الکتروموتورهای سه فاز را دیده باشید که از قسمت‌های مختلفی مثل روتور و استاتور تشکیل شده است. در واقع استاتور همان قسمتی است که ثابت است و حرکتی ندارد ولی وظیفه تولید میدان مغناطیسی را بر عهده دارد و روتور قسمتی است که داخل استاتور قرار می‌گیرد و قسمت متحرک است. قسمتی که از کلاف‌های مسی درست شده و در میدان مغناطیسی استاتور شروع به حرکت می‌کند.
الکتروموتورهای سه فاز معمولا به صورت تولید می‌شوند:
- الکتروموتورهای سه فاز دورانی یا دوار
- الکتروموتورهای سه فاز خطی
هرچند بیشتر دستگاه‌های تولیدی دورانی است اما برای برخی مصارف از مدل‌های خطی نیست استفاده می‌شود. همانگونه که اشاره کردیم از الکتروموتورهای سه فاز برای کاربردهای صنعتی یا کارهایی که نیاز به قدرت بیشتری دارند استفاده می‌کنند. به عنوان مثال اکثر موتورهای بالابرهای ساختمانی از نوع سه فاز هستند.
اجزای مختلف الکتروموتورهای سه فاز چیست؟
یک الکتروموتور سه فاز از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده است که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- آرمیچر
- منبع برق DC
- آهنربا
- محور
- سویئچ تغییر جهت برق
- ذغال هادی
بررسی ویژگی‌ها انواع الکتروموتورهای سه فاز
فرآیند کاری الکتروموتورهای سه فاز به این صورت است که با ایجاد میدان مغناطیسی توسط استاتور، روتور به گردش در می‌آید. برای این کار، از سیم پیچی‌های مسی استفاده می‌شود. در پی وارد شدن جریان الکتریکی، روتور در جهت میدان مغناطیسی می‌چرخد و موتور به حرکت در می‌آید.
موتورهای الکتریکی سه فاز از سه منبع فاز استفاده می‌کنند که عبارتند از:
- فاز نوع R
- فاز نوع S
- فاز نوع T
به همین دلیل این موتورها قدرت بیشتری در مقایسه با موتورهایی که از تنها از یک فاز استفاده می‌کنند تولید کرده و برای کارهای سنگین‌تر مناسب‌تر است.
الکتروموتورهای سه فاز که با نام دینام سه فاز هم شناخته می‌شوند قدرت‌هایی بالای 1.5 اسب تا حتی 100 اسب بخار تولید می‌کنند و اکثر آن‌ها از نوع قفس سنجابی هستند.
بررسی مزایا و معایب انواع الکتروموتورهای سه فاز
هر دستگاهی می‌تواند مزایا و معایبی داشته باشد که موتورهای الکتریکی سه فاز نیز از این قاعده مستثنی نیستند، برای مشاهده معایب و مزایای این موتورها جدول زیر را مشاهده کنید:
| ردیف | مزایا | معایب |
| 1 | قدرت بسیار بالا | افت گشتاور در سرعت پایین نامی |
| 2 | کاربری راحت | گشتاور پایین در هنگام راه اندازی |
| 3 | قیمت مناسب | صدای بیشتر |
از الکتروموتور سه فاز در کجا استفاده می‌شود؟
برای راه اندازی الکتروموتور سه فاز حتما نیاز به برق سه فاز وجود دارد، بنابراین اولین پیش نیاز وجود جریان الکتریکی سه فاز است. علاوه بر این برای کارهایی که نیاز به نیرو و قدرت بیشتری است باید از الکتروموتورهای سه فاز بهره برد. از جمله کارهایی که نیاز به این نوع الکتروموتورها دارند عبارتند از:
- استفاده برای انواع بالابرهای ساختمانی
- استفاده برای انواع کاترهای آستفالت بر
- استفاده برای انواع بتونیر
- استفاده برای پمپ آب‌های خانگی و صنعتی
چه عواملی بر سرعت الکتروموتور سه فاز تاثیرگذار است؟
فرکانس تغذیه اصلی‌تری عامل بر سرعت موتور سه فاز است. با تغییر فرکانس منبع تغذیه می‌توان سرعت این موتورها را افزایش یا کاهش داد.
الکتروموتور سه فاز قفسه سنجابی چیست؟
این موتورها در دو مدل قفسه سنجابی دارای قفس سنجابی هستند و معمولا قدرت بهتری دارند. به طور نرمال توانی بین 1 تا 100 اسب بخار را تولید می‌کنند و هزینه‌های کمتری برای شما در بر دارد. این موتورها قدرت راه اندازی بالاتری دارند و برای کارهای سنگین مناسب است.
