ستون ها یکی از ارکان اصلی ساختمان بوده که وظیفه اصلی آن ها تحمل بارها می باشد. جهت ریختن ستون ها در ابعاد و ارتفاع های مختلف از دستگاهی به نام ستون ریز استفاده می کنند. ستون ریزها ببتن را به صورت مکانیزه با استفاده از یک باکت متحرک بر روی ریل که توسط سیم بکسل به قرقره و سپس الکترموتوری متصل شده است، در ارتفاع موردنیاز بالا برده و عمل پر کردن قالب های ستون را انجام می دهد. عملکرد ستون ریزها تا حد زیادی به
بالابرها شباهت داشته با این تفاوت که حرکت باکت ستون ریز به صورت شیبدار است.
در گذشته عمل ریختن ستون ها به صورت دستی انجام می پذیرفت و اپراتور مجبور بود بتن را با استفاده از مخزنی تا ارتفاع موردنیاز حمل نماید. البته این روش هنوز هم در پروژه های کوچک و ستون های با ارتفاع کم کاربرد دارد، اما پایین بودن ایمنی و به هم خوردن دانه بندی بتن یکی از معایب اصلی این روش است.
همچنین در روش دستی استفاده از لوله و قیف برای جلوگیری از جدا شدن دانه های بتن بسیار توصیه می گردد.
اما با به وجود آمدن ستون ریز عملیات پر کردن قالب های ستون بسیار سهل و آسان و ایمن گردید و دیگر نیازی به حمل بتن تا محل ریختن ستون توسط اپراتور نبود، در نتیجه سرعت عملیات بسیار افزایش پیدا کرده و خطرات و حوادث ناشی از ستون ریزی به روش دستی به طرز چشم گیری کاهش پیدا نمود.
فهرست مطالب
ویژگی های یک ستون ریز ایده آل
۱- دارای سیم بکسلی با ضخامت مناسب باشد تا در هنگام کار دچار پارگی نگردد.
۲-دارای سرعت مناسب و ایمنی بالا باشد تا عملیات با سرعتی ایده آل و ضریب اطمینانی بالا انجام گیرد.
۳-دارای الکتروموتوری با قدرت و توان مناسب باشد تا حمل باکت به ارتفاع موردنظر به راحتی صورت گیرد.
۴- راحتی مونتاژ و دمونتاژ دستگاه در مکان های مختلف
۵- ضریب اطمینان و ایمنی بالایی داشته باشد و خطر سقوط باکت در آن وجود نداشته باشد.
کاربردهای ستون ریز
۱- جهت پرکردن ستون ها با پهنای مختلف از ارتفاع ۲ تا ۷ متر
۲- جهت بتن ریزی در قالب های ستون و دیوارهای برشی استفاده می گردد.
۳- جهت جلوگیری از جدا شدگی بتن در ستون ها تا ارتفاع ۷ متر
نکته: در ارتفاع های بیشتر از ۷ متر توصیه می گردد جهت ستون ریز از پمپ های بتن استفاده نمایید، تا با استفاده از فشار پمپ از مشکل جداشدگی دانه های بتن در ارتفاع بالا جلوگیری گردد.
مراحل ریختن ستون با استفاده از ستون ریز
۱- آرماتور بندی
جهت آرماتور بندی باید میلگردها یا خاموت ها را به وسیله دستگاه میلگرد بر در اندازه های موردنظر برش و خم داده و در کنار هم قرار داد تا ساختار داخلی ستون شکل بگیرد.
۲- بستن قالب های ستون
پس از ایجاد آرماتورها نوبت به بستن قالب های ستون به دور آرماتورها می گردد. قالب های ستون با استفاده از پین و گوه به یکدیگر متصل می شوند.
۳- تراز نمودن قالب های ستون ریز
پس از قالب بندی باید تراز بودن قالب مدنظر قرار بگیرد که این عمل به وسیله بستن ریسمان های به صورت عمودی به قالب و اندازه گیری فاصله ابتدا و انتهای قالب که در صورت تراز بودن باید یکسان باشد انجام می گردد.
۴- بتن ریزی در داخل ستون
پس از تراز نمودن و آماده سازی قالب باید عمل پر کردن قالب های ستون با بتن را انجام داد که این عمل با استفاده از ستون ریز انجام می گیرد.
در بتن ریزی داخل ستون ها با استفاده از ستون ریز رعایت موارد زیر الزامی است:
۱- جهت بتن ریزی ستون ها معمولا بتن به وسیله بتونیر یا میکسر در محل ساخته یا حمل می گردد، دقت نمایید که به هیچ وجه بدون مشورت با مهندس ناظر به بتن آماده آب اضافه نکنید.
۲- هنگام خروج بتن از بتونیر معمولا بتنی که در ابتدا تخلیه می شود فاقد دانه بندی، تراکم و مقاومت مناسب است از این بتن در ستون ریزی استفاده ننمایید.
۳- حتما در بتن ریزی باید از دستگاه ویبراتور شیلنگی استفاده شود تا حباب ها و آب های اضافی بتن گرفته شده و بتنی با مقاومت و تراکم بالا دست پیدا نمود.
۴- پس از اتمام ویبره کردن بتن باید قالب ها را بار دیگر تراز و شاقول نمود چون تنظیمات آن ها در اثر ارتعاش به هم می خورد.
۵- پس از باز کردن قالب های ستون باید دور ستون های ریخته شده را با گونی پیچید و آب پاشی نمود. عمل آب پاشی بدون گونی به دلیل سطح مقطع بالای ستون هیچ تاثیری ندارد در نتیجه عمل گونی پیچی الزامی است.
تعمیر و نگهداری ستون ریز
۱- موتور دستگاه به صورت دوره های شش ماهه بازدید و سرویس گردد.
۲- سیم بکسل دستگاه به صورت دوره ای چک گردد تا فاقد هرگونه زدگی، پارگی یا آسیب دیدگی باشد.
۳- تمامی قسمت های دستگاه به صورت دوره ای چک و سرویس گردد تا فاقد هرگونه عیب یا نقص باشد.
نکات ایمنی در هنگام استفاده از ستون ریز
۱- از حمل بار بیشتر از ظرفیت دستگاه جدا خودداری نمایید.
۲- در شرایط نامناسب آب و هوایی همچون باد و طوفان از دستگاه استفاده ننمایید چون تعادل دستگاه به هم خورده و امکان سقوط باکت وجود دارد.
۳-به هیچ وجه زیر دستگاه ستون ریزی که در حال حمل بار است نایستید چون در صورت سقوط باکت حوادث جبران ناپذیری روی خواهد داد.
