غلتک ارتعاشی جهت فشرده‌سازی و کوبش خاک در فضاهای تنگ و مکان‌های محدود به کار می‌رود، این دسته از غلتک‌ها ایدئال برای مکان‌هایی هستند که فضای کاری بسیار محدود بوده و جای مانور برای دستگاه نیست و از غلتک‌های بزرگ نمی‌توان استفاده نمود. زمینهٔ کاری غلتک‌ها و کمپکتورها به یکدیگر نزدیک بوده و شباهت داشته با این تفاوت که غلتک‌ها قدرت بیشتری نسبت به کمپکتورها تولید کرده و نیروی وارد شده توسط آن‌ها تلفیقی از نیروی ضربه و ارتعاش با یکدیگر است، درصورتی‌که اکثر کمپکتورها فقط ضربه وارد می‌کنند.
تقسیم‌بندی غلتک‌ها
- غلتک دستی
- غلتک ماشینی
غلتک دستی
جهت فشرده‌سازی خاک در ابعاد کوچک و تنها با استفاده از نیروی وزن دستگاه از غلتک‌های دستی استفاده نموده، یکی از مزیت‌های این دسته از غلتک‌ها قیمت پایین آن‌ها است. این غلتک‌ها را جهت سنگین شدن با آب پر می‌کنند و همانند یک رول می‌مانند که توسط اپراتور بر روی سطح حرکت داده می‌شوند، این غلتک‌ها در زمان‌های گذشته بسیار پرکاربرد بودند؛ اما با به‌وجودآمدن غلتک‌های ماشینی استفاده از آن‌ها تا حدی منسوخ گردیده است.
غلتک ارتعاشی
جهت فشرده‌سازی خاک باقدرت بیشتر و تلفیقی از نیروهای ارتعاش، وزن دستگاه و کوبش جهت کمپکت و فشرده‌سازی بهتر خاک از این دسته از غلتک‌ها استفاده می‌کنند که دارای توان و وزن بسیار بالای کوبش جهت ساختن سطحی ایدئال برای عملیات تکمیلی هستند. کنترل و راهبری این دسته از دستگاه‌ها نیز توسط اپراتور انجام می‌گیرد. به این دسته از غلتک‌ها، غلتک‌های راه‌سازی نیز می‌گویند.
انواع غلتک ارتعاشی:
۱- غلتک تک درام
در این دسته از غلتک‌ها تنها یک رول برای کوبش و انتقال نیرو به سطح وجود دارد که دارای نیرو و کوبش کمتری نسبت به مدل دو رول بوده و در کارهای کوچک‌تر و پروژه‌های با حجم پایین کاربرد دارند.
۲- غلتک دو درام
در این دسته از غلتک‌ها دو رول برای کوبش و فشرده‌سازی خاک وجود دارد، یکی از مزیت‌های اصلی غلتک‌های دو رول جبران کاستی‌های رول اول توسط رول دوم می‌باشد این دسته از غلتک‌ها در کاربردهای وسیع‌تر و میزان کوبش‌هایی باکیفیت و نیروی بیشتر به کار می‌روند.
ویژگی‌های یک غلتک ارتعاشی ایدئال
- تعمیر و نگهداری آن آسان باشد.
- مجهز به یک سیستم آب‌پاش با عملکرد مناسب باشد.
- دارای نیروی گریزازمرکز برای افزایش میزان فشرده‌سازی باشد.
- دارای سیستم کنترل اضطراری باشد تا ایمنی کارگر را تضمین نماید.
- دارای یک ساختار ضربه‌گیر باشد که حفاظت کامل از اپراتور را فراهم نماید.
- دارای طراحی مناسب باشد تا قابلیت حمل و کارکردن در فضاهای محدود با آن میسر گردد.
- در اطراف غلتک برآمدگی‌های کمی وجود داشته باشد تا بتواند در اطراف دیوارها کار کند و بدنه به موانع گیر نکند.
کاربردهای غلتک ارتعاشی
۱- ایدئال برای فشرده‌سازی در حجم‌های کوچک همچون ساخت‌وساز پیاده‌روها، پارکینگ‌ها، بازسازی جاده‌ها، آسفالت مناطق کوچک، کانال‌ها و غیره.
۲- آماده‌سازی سطح خاک و میزان چگالی آن جهت عملیات بتن‌ریزی
۳- کارکردن در مناطق محدود و فضاهای کوچک که امکان کارکرد غلتک‌های بزرگ در آن مکان‌ها وجود ندارد.
۴- بیشترین کاربرد برای مشاغل با تراکم کوچک، ساخت‌وساز روسازی، تعمیر جاده‌ها، راه‌آب‌ها
تعمیر و نگهداری غلتک‌های ارتعاشی
| قسمت‌های مختلف | عملیات | بعد از ماه اول یا ۲۰ ساعت کاری | هر روز | هر ۳ ماه یا هر ۵۰ ساعت | هر ۶ ماه یا هر ۱۰۰ ساعت | هر ۱۲ ماه یا هر ۳۰۰ ساعت |
| روغن‌موتور | بازرسی- درجه روغن | × | ||||
| عوض کردن | × | × | ||||
| بارزی بصری جهت جلوگیری از نشت سیستم هیدرولیک | × | |||||
| فیلتر هوا | چک کردن | × | ||||
| تمیزکردن- در صورت لزوم | × | |||||
| عوض کردن | × | |||||
| تسمه ذوزنقه‌ای | چک کردن- سفتی | × | × | |||
| زنجیرچرخ | چک کردن- سفتی | × | × | |||
| شمع‌ها | بازرسی- تمیزکردن | × | ||||
| گیره لاستیکی | بازرسی کردن | × | ||||
| مجرای سوخت | بازرسی کردن، جایگزینی در صورت لزوم | × | ||||
| شیر افت فشار | بازرسی- تنظیم | × | ||||
| مخزن سوخت و فیلتر | تمیزکردن | × | ||||
| تولید‌کننده ارتعاش | بازرسی (میزان روغن)، تعویض روغن | × | ||||
| بررسی مسطح کننده | تنظیم کردن، اتصال | × | ||||
| پاشنده آب | بازرسی، تمیز کردن مخزن آب | × | ||||
| چفت کردن میله کنترل | روغن‌کاری | × | ||||
| روغن هیدرولیک | بازرسی کردن | × | ||||
| تعویض کردن (تعویض فیلتر) | × |
توصیه‌های تعمیر و نگهداری غلتک ارتعاشی
۱- هنگام بازرسی و تعمیر دستگاه، آن را روی یک سطح صاف و وسیع قرار دهید و چرخ‌ها را به محکمی مهار کنید.
۲- قبل از بازرسی، تعمیر و تمیزکردن دستگاه ماشین را به طور کامل متوقف کنید.
۳- اطراف دستگاه را به طور کامل تمیز کنید.
۴- قبل از تعمیر دستگاه، باتری را جدا کنید. برای جلوگیری از استفاده دیگران و ذکر این نکته که دستگاه در حال تعمیر و نگهداری است یک برچسب در قسمتی مهم (همانند سوئیچ) نصب کنید.
۵- صبر کنید تا روغن روان‌کننده، آب خنک‌کننده، ضربه‌گیر، پوشش ضربه‌گیر و بدنه موتور خنک گردیده و به دمای ایمنی برسد، سپس بازرسی و تعمیر را انجام دهید.
۶- هنگامی که در تعمیر و نگهداری غلتک ارتعاشی به یک ابزار یا ماشین نیاز دارید، ابزار و ماشین‌آلات مناسب را به کار ببرید و قبل عملیات نحوه کارکردن به‌صورت درست با ابزارآلات را بدانید.
7- کاسه‌نمدها، روغن‌های روانکار، شیلنگ‌های آب جز قسمت‌هایی هستند که در صورت آسیب باید به‌صورت آنی تعویض شوند، اگر از آن‌ها استفاده هم نکنید فرسوده می‌شوند؛ باتوجه‌به جدول تعمیر و نگهداری هر دو سال یکبار باید تعویض شوند.
۸- دقت کنید در هنگام شستشوی دستگاه آب وارد قسمت‌های کلاچ نگردد، همچنین قسمت ترمز قبل استفاده از هرگونه آب، گردوخاک و روغن پاک گردد.
نحوه انتقال غلتک ارتعاشی
۱- جهت حمل‌ونقل دستگاه لنگر را به محکمی به قلاب موجود در دستگاه ببندید.
۲- در هنگام حمل کردن، دستگاه را به محکمی ببندید تا از تکان خوردن یا واژگون شدن آن جلوگیری گردد.
۳- هنگام بلندکردن دستگاه، قلاب را در حلقه مرکزی قرار دهید، فقط مجاز به استفاده از زنجیرهای استاندارد برای بستن دستگاه هستید.
خطر: به‌هیچ‌وجه زیر یک غلتک که با جرثقیل بلند شده است نایستید.
