موتور پمپ آب کشاورزی یا موتور پمپ آب خانگی که در انواع بنزینی و دیزلی تولید می‌شوند وسیله‌ای بسیار مفید و کارآمد برای جابجایی آب از نقطه‌ای به نقطه‌ی دیگر، به ویژه برای زمین‌های کشاورزی، باغ‌ها، مزارع، مرغداری‌ها، گاوداری‌ها و غیره است؛ اما در استفاده از این وسیله باید نکاتی را رعایت کنید تا موتور پمپ شما عملکرد بهتری داشته باشد. این نکات باعث می‌شود راندمان کاری دستگاه شما افزایش یافته و مجبور نباشید بعد از مدتی موتور پمپ آب را برای تعمیر به دست تعمیرکار بسپارید.
نکاتی ساده برای جلوگیری از ورود هوا به داخل موتور پمپ آب
کار کردن با یک موتور پمپ آب بسیار ساده و آسان است؛ اما برخی مشکلات شایع در بین کاربران این دستگاه وجود دارد که در اینجا آن‌ها را مطرح می‌کنیم؛
- شیلنگ خرطومی و شیلنگ برزنتی (شیلنگ آتش نشانی) نباید نشتی داشته یا سوراخ باشند. کوچکترین نشتی باعث ورود هوا به داخل پمپ خواهد شد که این امر باعث کاهش راندمان کاری موتور پمپ آب کشاورزی شما خواهد شد.
- موتور پمپ آب نباید بدون آب کار کند؛ حتما داخل پمپ باید آب وجود داشته باشد.
- از سفت و محکم بودن تمام اتصالات اطمینان حاصل کنید.
تمام موارد بالا یک نقطه اشتراک دارند و آن هم «جلوگیری از ورود هوا به موتور پمپ آب» است! اما چرا عدم ورود هوا به داخل پمپ آب مهم است و چرا نباید موتور پمپ آب چاه را بدون وجود آب داخل آن روشن کرد؟
اگر به هنگام استفاده از موتور پمپ آب بنزینی پمپ و شیلنگ مکش از مخلوط آب و هوا پر باشد، ایرادی در کار شما ایجاد خواهد شد؛ چراکه موتور پمپ‌ها، هوا را به خوبی پمپ نمی‌کنند و کار کردن پمپ بدون آب منجر به آسیب رساندن به اتصالات و قطعات داخلی پمپ خواهد شد. در این صورت شما باید تعمیر موتور پمپ آب بنزینی را در دستور کار قرار دهید.
در حقیقت جریان آب داخل پمپ به نوعی روان‌کننده و خنک کننده دستگاه شما است. بسیاری از دستگاه‌های موتور پمپ آب به صورت نیروی گریز از مرکز کار می‌کنند که بزرگترین دشمن این نوع موتور پمپ‌ها، جریان هوا است!
موتور پمپ آب گریز از مرکز چیست؟
پمپ گریز از مرکز پمپی است که از نیروی گریز از مرکز استفاده می‌کند تا اختلاف فشار را در مایعی که پمپاژ می‌کند ایجاد کند، این موجب افزایش سرعت جریان پمپ می‌شود. این پمپ‌ها هنگام کار، زمانی که آب، پروانه‌ی آن‌ها را احاطه کرده است هیچ مشکلی ندارند؛ اما زمانی که هوا وارد آن‌ها می‌شود می‌تواند پمپاژ را متوقف کند، یک دلیل فیزیکی این است که این پمپ‌ها برای پمپاژ آب طراحی شده‌اند و از آنجایی که پمپاژ هوا بسیار سخت‌تر از آب است بنابراین زمانی که آبی در اطراف پروانه موتور پمپ آب دیزلی یا بنزینی ما وجود ندارد پدیده قفل هوا اتفاق افتاده و پمپ تا زمانی که هواگیری نشود دیگر کار نمی‌کند.
برای برطرف شدن مشکل هوا، نوعی از موتور پمپ‌ها به نام موتور پمپ خودمکش وجود دارد که از ترکیب آب و هوا کار می‌کند، این پمپ‌ها از نوع پمپ‌های سانتریفیوژی است که همان فرآیند نیروی گریز از مرکز در آن‌ها اتفاق می‌افتد. سیکل کاری پمپ‌های خودمکش به این صورت است که موتور پمپ ابتدا آب و هوا را وارد ایمپلر می‌کند، از آنجایی که هوا سبک‌تر است بالا و آب به علت وزن بیشتر پایین قرار می‌گیرد، سپس هوا تخلیه شده و در اثر فشار اتمسفری آب بالا آمده و موتور پمپ آب شروع به پمپاژ می‌کند.
تمام این‌ها را گفتیم که بگویم یک موتور پمپ آب بنزینی مثل موتور پمپ آب روبین یا موتور پمپ آب کاما از نوع پمپ‌های خودمکش نیستند پس توصیه‌های بالا مبنی بر اینکه پمپ نباید بدون آب کار کند، شیلنگ مکش نباید سوراخ بوده یا نشتی داشته باشد و اتصالات باید آب‌بندی باشد را باید جدی گرفت تا شاهد بالاترین راندمان کاری موتور پمپ آب خود باشیم.
چرا موتور پمپ آب کشاورزی نمی‌تواند هوا را پمپاژ کند؟
به این سوال مختصرا در بالا پاسخ دادیم؛ اما بازهم تکرار می‌کنیم که آب و هوا دو عنصر متفاوت هستند، آب سنگین‌تر و هوا سبک‌تر است و برای پمپاژ آن‌ها باید تناسبی بین پمپ و آن عنصر وجود داشته باشد. مثلا نمی‌توان از موتور یک توربوجت برای کشتی استفاده کرد! از آنجایی که هوا سبک بوده و تراکم پایین‌تری دارد نیاز به دستگاهی است که سرعت پروانه‌های آن بیشتر باشد، این در حالی است که برای پمپاژ آب نیازی به سرعت بالای پروانه‌ها نیست بلکه قدرت آن‌ها اهمیت بیشتری دارد. به عنوان مثال سرعت پروانه‌های یک توربوجت صدبرابر بیشتر از سرعت پروانه‌های یک کشتی است!
انواع دستگاه‌هایی که امروز به عنوان موتور پمپ آب بنزینی یا دیزلی به فروش می‌رسند صرفا برای پمپاژ کردن آب تعبیه شده‌اند، یک موتور پمپ آب چاه یا موتور پمپ آب کوچک اگر بدون آب کار کند یا اگر هوا به داخل آن نفوذ کند توانایی خود را از دست خواهد داد و احتمال خرابی دستگاه شما افزایش خواهد یافت؛ پس توصیه‌های بالا را جدی بگیرید!
منابعی برای مطالعه بیشتر:
