در این مطلب می‌خواهیم ضوابط ویبره بتن را به شما آموزش دهیم؛ ضوابطی که در نهایت موجب بهبود کیفیت بتن و عمر بالای آن خواهد شد. حتماً می‌دانید که بتن از ترکیب آب، سیمان، شن و ماسه ساخته می‌شود، در فرایند ترکیب این مصالح، حباب‌های هوا در بتن به وجود می‌آید که در صورت باقی‌ماندن این حباب‌های هوا، کیفیت و مقاومت بتن کاهش می‌یابد؛ برای ازبین‌بردن این حفره‌های هوا از شیلنگ ویبراتور یا ویبره بتن استفاده می‌کنند؛ اما چرا با وجود استفاده از این وسیله، بازهم بتن کیفیت موردنظر ما را ندارد؟ مشکل در استفاده نادرست از شیلنگ ویبراتور و نداشتن اطلاعات کافی در این زمینه است.
در مطلب شیلنگ ویبراتور چیست به معرفی انواع شیلنگ ویبراتور پرداختیم و حالا در این مقاله به طور کامل نحوه درست کار با شیلنگ ویبراتور را یاد خواهید گرفت. در حقیقت این مطلب یک آیین‌نامه ویبره بتن است که عمل‌کردن به آن ضروری است.
چرا باید از شیلنگ ویبراتور استفاده کنیم؟
عدم استفاده از ویبراتور، مشکلات زیر را به وجود خواهد آورد:
- سطح و عمق بتن دچار ترک‌خوردگی خواهد شد.
- بتن یکدست نمی‌شود و مقاومت آن کاهش پیدا می‌کند.
- چسبندگی مناسبی بین آرماتورها و بتن ایجاد نمی‌شود.
- در مناطق سردسیر به علت وجود حباب‌های هوا بتن دچار یخ‌زدگی می‌شود.
به منظور جلوگیری از این مشکلات، باید به درستی از شیلنگ ویبراتور استفاده کرد. به طور کلی فرآیند استفاده از شیلنگ ویبراتور به سه مرحله انتخاب صحیح نوع وسیله، بررسی‌های قبل از به کارگیری ویبراتور و استفاده از آن در تراکم بتن، تقسیم می‌شود.
چگونه مناسب‌ترین نوع شیلنگ ویبراتور را انتخاب کنیم؟
برای اینکه بهترین نوع شیلنگ ویبراتور را برای پروژه خود را انتخاب کنید، باید حجم بتن‌ریزی و نوع پروژه را در نظر بگیرید. نوع ویبراتوری که در بتن‌ریزی‌های حجیم و سطحی استفاده می‌شود، با یکدیگر تفاوت دارد و استفاده نادرست از اندازه‌های مختلف ویبراتور، می‌تواند کیفیت بتن را نامطلوب کند. سه عامل اصلی در انتخاب اندازه و نوع ویبراتور مؤثر هستند:
- فاصله آرماتورها با یکدیگر
- حجم بتن ریزی
- نوع پروژه
بهتر است در این قسمت، انواع شیلنگ ویبراتور و کاربرد آن‌ها را مرور کنیم:
- شیلنگ ویبراتور مکانیکی: پرکاربردترین نوع شیلنگ و قابل‌استفاده در بیشتر پروژه‌های عمرانی و کم‌حجم.
- شیلنگ ویبراتور برقی: قابل‌استفاده در تمام پروژه‌ها. نوع کانورتوری آن برای بتن‌ریزی‌های حجیم و نوع پرتابل آن، برای بتن‌ریزی‌های حساس و تخصصی استفاده می‌شود.
- شیلنگ ویبراتور بادی: قابل‌استفاده در مناطقی که کمپرسور باد وجود داشته باشد.
برای سدها و فونداسیون‌های بزرگ که حجم بتن‌ریزی در آن‌ها بالاست، باید از ویبراتورها با قطر بیشتر استفاده کرد در غیر این صورت بتن به انسجام موردنظر نخواهد رسید.
اگر فاصله آرماتورها از مقدار مشخصی کمتر باشد، نمی‌توان از شیلنگ ویبراتور با قطر بالا استفاده کرد، زیرا برخورد ویبراتور با آرماتورها باعث آسیب به شبکه میلگرد و کاهش کارایی بتن مسلح می‌گردد.
قیمت شیلنگ ویبراتور برحسب سایز آن متغیر است و هرچه سایز آن بزرگ‌تر شود قیمت آن نیز افزایش پیدا می‌کند.
ضوابط ویبره بتن؛ کارهایی که باید قبل از استفاده ویبراتور بتن انجام دهید
قبل از استفاده شیلنگ ویبراتور، حتماً موارد زیر را بررسی کنید:
- چک کردن میزان سوخت ویبراتور: اگر ویبراتور در وسط کار خاموش شود، بتن خودش را می‌گیرد و ویبره کردن پس از آن نیز فایده زیادی نخواهد داشت. توصیه می‌شود برای پیشگیری از این اتفاق، همیشه دو ویبراتور آماده‌به‌کار داشته باشید.
- نازل ویبراتور باید تمیز، سالم و متناسب با سطح بتن‌ریزی باشد. برای تمیزکردن شیلنگ ویبراتور، می‌توان از آب استفاده کرد. اگر نازل کاملاً تمیز نباشد، بتن به‌خوبی ویبره نمی‌شود.
- هنگام استفاده از ویبراتورهای برقی، اطمینان حاصل نمایید که اندازه طول سیم کافی است. دقت کنید که سیم نباید در بتن بیفتد و مشکل ایجاد کند.
نکات ایمنی هنگام کار با شیلنگ ویبراتور
کسی که قصد استفاده از ویبراتور را دارد، باید موارد زیر را رعایت کند:
- نوع ایستادن اپراتور باید به گونه ای باشد که فرد کاملا به کار تسلط داشته باشد؛ به این معنا که پا روی آرماتور لیز نخورد و نزدیک قالب
- نوع ایستادن اپراتور باید به‌گونه‌ای باشد که فرد کاملاً به کار تسلط داشته باشد؛ به این معنا که پا روی آرماتور لیز نخورد و نزدیک قالب‌ها قرار نگیرد.
- هنگام استفاده از ویبراتور در ارتفاع، از ایمنی داربست اطمینان حاصل شود و اپراتور از کمربند ایمنی استفاده کند.
- دستگاه باید در جایی قرار بگیرد که واژگون نشود. این مسئله به‌خصوص هنگام کار در ارتفاع می‌تواند خطرساز شود.
نحوه استفاده درست از شیلنگ ویبراتور
برای داشتن بتن همگن، باکیفیت و بدون هوا، به ترتیب مراحل زیر را انجام دهید:
- شیلنگ ویبراتور را به‌صورت عمودی وارد بتن کنید.
- ویبراتور باید به صورت عمودی و با وزن خودش در بتن فرو برود. به هیچ وجه نباید شیلنگ ویبره را به زور در بتن فرو ببرید. در شرایط خاص و با تایید ناظران، می توان مقداری به ویبراتور مقداری زاویه داد، اما به طور کلی بهتر است قائم باشد.
- پس از گذشت چند ثانیه، به‌آرامی شیلنگ ویبراتور را خارج کنید.
اگر سرعت وارد و خارج کردن ویبراتور درون بتن زیاد باشد، بتن به‌درستی همگن نمی‌شود. پیشنهاد می‌شود شیلنگ ویبراتور بین 5 تا 15 ثانیه به‌آرامی در بتن نگه دارید. برخی از افراد فکر می‌کنند اگر بیشتر ویبراتور بیشتر در بتن بماند، بتن بهتر و باکیفیت‌تر می‌شود. این نظریه کاملاً اشتباه است؛ نگه‌داشتن طولانی شیلنگ ویبراتور، دانه‌ها را از هم جدا کرده، شیره بتن جاری می‌شود، بتن به‌اصطلاح آب می‌آورد و باعث خشک‌شدن درون بتن، رقیق‌شدن سطح و پوکی بتن می‌شود. هیچگاه نباید نازل ویبراتور را تا آخر در بتن فرو ببرید؛ این کار به قالب آسیب وارد می‌کند. پس از خارج کردن شیلنگ، دوباره ویبراتور را در نقطه‌ای کنار محل قبلی فرو ببرید. نقاط باید طوری انتخاب شوند که با هم هم‌پوشانی داشته باشند.
مراحل اول تا سوم را به طور پیوسته در تمام سطح بتن ریزی انجام دهید. ویبره زدن را تا زمانی ادامه دهید که حباب های هوا دیگر روی سطح بتن دیده نشوند.
توصیه‌های حرفه‌ای هنگام کار با شیلنگ ویبراتور
رعایت موارد زیر می‌تواند در استفاده بهتر از شیلنگ ویبراتور و داشتن بتن باکیفیت، کمک‌کننده باشد:
- عمق بتن ریزی، حداکثر باید دو سوم طول نازل ویبراتور باشد. اگر ضخامت بتن بیشتر از این مقدار شود، لایه های آخر بتن به خوبی ویبره نشده و حباب های هوا باقی می مانند.
- اگر در دو بخش بتن‌ریزی داشته باشید، باید پس از اتمام بخش اول و هنگام ویبره کردن بتن بخش دوم، به‌گونه‌ای شیلنگ ویبراتور را در بتن قرار دهید که تمام بخش‌ها با هم ترکیب و یکپارچه شوند.
- هیچگاه با استفاده از شیلنگ ویبراتور، بتن را جابه‌جا نکنید. حجم بتن پس از ویبره شدن، به علت ازبین‌رفتن خلل‌وفرج و حباب‌های هوا کاهش پیدا می‌کند؛ بنابراین نباید با ویبراتور، بتن را به نقاط خالی قالب هدایت کرد. این کار بتن‌ریزی و اختلاط بتن را با مشکل مواجه خواهد ساخت.
- ویبره زدن باید تا ازبین‌رفتن کامل حباب‌های هوا ادامه پیدا کند.
مشخصات بتن خوب ویبره شده
اگر از شیلنگ ویبراتور به درسی استفاده کرده باشید، بتن باید مشخصات زیر را داشته باشد:
- وقتی که قالب را باز کنید، بتن سطحی صاف دارد و به‌اصطلاح کرمو نیست.
- بتن خوب ویبره شده، سطحی براق و درخشان دارد.
- اگر بتن یکدست شده باشد، صدای شیلنگ ویبراتور یکنواخت و ثابت شده و نشان می‌دهد که بتن ویبره شده کیفیت خوبی دارد.
شیلنگ های ویبره هم مانند بسیاری از وسایل صنعتی دیگر دچار خرابی می شوند و نیاز به تعمیر دارند، اگر شیلنگ ویبره شما دچار مشکل شد و به درستی کار نکرد، به فکر شیلنگ دیگر نباشید؛ زیرا تعمیر شیلنگ ویبره یکی از خدمات دیگر شرکت ابزارینو است تا هزینه شلنگ ویبراتور جدید از دوش شما برداشته شود.
