ویبره کردن بتن یکی از مراحل حساس بتن‌ریزی است که حتماً باید آن را جدی بگیرید اما ممکن است گاهی اوقات شما دسترسی به ابزار این کار را نداشته باشید، در این صورت باید چه کرد؟ در این مطلب ما انواع روش‌های تراکم بتن (روش‌های دستی و مکانیکی ویبره کردن بتن) را به شما آموزش می‌دهیم تا علاوه بر یادگیری روش صحیح ویبره زدن بتن بتوانید با استفاده از ابزارهای مختلف، نحوه ویبره زدن بتن را به بهترین شکل ممکن انجام دهید.
علت ویبره زدن بتن یا تراکم بتن چیست؟
حتماً می‌دانید که ویبره کردن بتن یکی از مراحل بتن‌ریزی است، در حقیقت در این مرحله بتن را متراکم می‌کنند تا حباب‌ها و هوای اضافی داخل بتن خارج شده و همچنین ملات که شامل سیمان و آب است به‌خوبی بین سنگ‌دانه‌ها قرار گیرد. پیش‌ازاین ما در مطلبی به اثرات مخرب ویبره نکردن بتن اشاره کرده بودیم که می‌توانید به آدرس زیر مراجعه کرده و آن مطلب را بخوانید.
در حقیقت عدم ویبره کردن بتن مشکلاتی برای بتن ایجاد خواهد کرد که جبران یا اصلاح آن‌ها پرهزینه خواهد بود، مشکلاتی مثل ترک‌خوردگی بتن یا کرمو و شن نما شدن بتن.
انواع روش های تراکم بتن (روش صحیح ویبره زدن بتن)
انواع روش‌های تراکم بتن شامل دو روش مکانیکی و دستی می‌شود، قطعاً بهترین کار استفاده از تجهیزات استاندارد و اصولی این کار است که هم در پایین آوردن هزینه‌های نیروی انسانی مؤثر است و هم در بالابردن کیفیت ویبره بتن. ازاین‌رو ما توصیه می‌کنیم حتماً از روش‌های مکانیکی استفاده کنید. بااین‌حال در این مطلب تمامی روش‌های ممکن برای ویبره کردن بتن را بازگو خواهیم کرد.
روش اول:
نحوه ویبره بتن به روش مکانیکی
اولین، بهترین، مطمئن‌ترین و باکیفیت‌ترین نحوه ویبره بتن استفاده از شیلنگ ویبراتور است که انواع مختلفی به شرح زیر دارد:
- شیلنگ ویبراتور مکانیکی یا بنزینی
- شیلنگ ویبراتور برقی یا کانورتوری
- شیلنگ ویبراتور دریلی
- شیلنگ ویبراتور بادی
قیمت شیلنگ ویبراتورهای بالا متفاوت است، ارزان‌ترین نوع شیلنگ ویبراتور مدل دریلی است و گران‌ترین آن‌ها نیز شیلنگ ویبراتور برقی کانورتوری است اما پرفروش‌ترین شیلنگ ویبراتور مدل مکانیکی یا بنزینی آن است که دارای یک موتور بنزینی چهارزمانه بوده و شیلنگ ویبراتور از طریق کوپلینگ به موتور متصل می‌شود. کارکردن با این دستگاه کار چندان سختی نیست، صرفاً باید چند نکته را به هنگام ویبره کردن به روش مکانیکی بلد باشید.
برای ویبره کردن بتن به روش مکانیکی کافی است شیلنگ موردنیاز را انتخاب کنید، این شیلنگ‌ها در ابعاد و اندازه‌های مختلفی تولید و عرضه می‌شوند، قطر پوکر برخی از آن‌ها بزرگ بوده مثل شیلنگ ویبراتورهای 3 اینچی و بالاتر و قطر پوکر برخی نیز کوچک‌تر است که شامل 1 اینچ، 1.5 اینچ، 2 اینچ و 2.5 اینچ می‌شود.
باتوجه‌به عمق بتن‌ریزی باید شیلنگ ویبراتور مناسب را انتخاب کنید، اگر قطر پوکر مناسب بتن شما نباشد امکان عدم ویبره صحیح و همچنین بالا آمدن شیره بتن وجود دارد که قبلاً در مطلبی به علل بالا آمدن شیره بتن اشاره کرده‌ایم.
روش صحیح ویبره زدن بتن با استفاده از شیلنگ ویبراتور این است که آن را به‌صورت عمودی و سریع وارد بتن کنید، ضمن اینکه به هنگام خارج کردن شیلنگ ویبراتور باید آن را به‌آرامی خارج کنید.
روش دوم:
ویبره دستی بتن به‌وسیله تخماق
برای پروژه‌های کوچک می‌توان از روش ویبره دستی بتن استفاده کرد. تخماق وسیله‌ای شبیه چکش است با این تفاوت که دسته‌ی آن بلند و فولادی بوده و در انتهای آن نیز یک مقعطع دایره‌ای یا مربعی شکل وجود دارد.
البته برخی نمونه‌ها دارای دسته‌های چوبی است. این وسیله کاملاً دستی بوده و شما باید مقطع تخماق را داخل بتن به‌صورت عمودی فروکرده و تا عمیق‌ترین نقطه بتن‌ریزی این کار را ادامه دهید. اندازه مقطع نباید به‌اندازه‌ای بزرگ باشد که از بین میل‌گردهای فولادی عبور نکند.
طبیعتاً از آنجایی که این روش دستی است و شعاع ویبره زدن شما کم است باید نقاط بیشتری از بتن را برای ویبره کردن در این روش انتخاب کنید تا همه جای بتن متراکم شود. طرز کار ویبره بتن به روش تخماق ساده است اما به دلیل دستی بودن باید دقت بیشتری به خرج دهید تا بتن به‌خوبی ویبره شود.
روش سوم:
استفاده از بیل به عنوان ویبراتور دستی
روش ساده دیگری نیز برای متراکم کردن و ویبره کردن بتن وجود دارد که باید به‌وسیله بیل انجام شود. از این روش هم برای بتن‌ریزی‌های کوچک می‌توان استفاده کرد. به‌این‌ترتیب که قسمت فلزی بیل را باید به‌صورت عمودی و آهسته وارد بتن کرد و آن را به‌صورت حرکات رفت و برگشتی چند بار تکرار کرد تا هوای داخل بتن تخلیه شود.
به این ترتیب با استفاده از یک بیل می‌توان یک ویبراتور دستی ساخت تا بتن به صورت حداقلی ویبره شده و هوای داخل آن خارج شود.
همان گونه که گفتیم روش‌های دستی برای مقاطع کوچک بتن‌ریزی است و استفاده از آن برای بتن‌ریزی‌های بزرگ و حتی متوسط نیز توصیه نمی‌شود؛ چراکه این روش‌ها قدرت ویبره کردن به روش مکانیکی را ندارد و تنها 30 کاری که به‌وسیله یک شیلنگ ویبراتور می‌توانید انجام دهید را با روش دستی اجرا می‌کنید؛ بنابراین میزان زیادی از هوا و حباب داخل بتن باقی می‌ماند که ممکن است در حین خشک‌شدن یا بعد از خشک‌شدن بتن مشکلاتی را به وجود آورد.
