ویبره کردن بتن یکی از مراحل حساس بتن ریزی است که حتما باید آنرا جدی بگیرید اما ممکن است گاهی اوقات شما دسترسی به ابزار این کار را نداشته باشید، در این صورت باید چه کرد؟ در این مطلب ما انواع روش های تراکم بتن (روش‌های دستی و مکانیکی ویبره کردن بتن) را به شما آموزش می‌دهیم تا علاوه بر یادگیری روش صحیح ویبره زدن بتن بتوانید با استفاده از ابزارهای مختلف، نحوه ویبره زدن بتن را به بهترین شکل ممکن انجام دهید.
علت ویبره زدن بتن یا تراکم بتن چیست؟
حتما می‌دانید که ویبره کردن بتن یکی از مراحل بتن ریزی است، در حقیقت در این مرحله بتن را متراکم می‌کنند تا حباب‌ها و هوای اضافی داخل بتن خارج شده و همچنین ملات که شامل سیمان و آب است به خوبی بین سنگدانه‌ها قرار گیرد. پیش از این ما در مطلبی به اثرات مخرب ویبره نکردن بتن اشاره کرده بودیم که می‌توانید به آدرس زیر مراجعه کرده و آن مطلب را بخوانید.
در حقیقیت عدم ویبره کردن بتن مشکلاتی برای بتن ایجاد خواهد کرد که جبران یا اصلاح آن‌ها پرهزینه خواهد بود، مشکلاتی مثل ترک خوردگی بتن یا کرمو و شن نما شدن بتن.
انواع روش های تراکم بتن (روش صحیح ویبره زدن بتن)
انواع روش های تراکم بتن شامل دو روش مکانیکی و دستی می‌شود، قطعا بهترین کار استفاده از تجهیزات استاندارد و اصولی این کار است که هم در پایین آوردن هزینه‌های نیروی انسانی موثر است و هم در بالا بردن کیفیت ویبره بتن. از اینرو ما توصیه می‌کنیم حتما از روش‌های مکانیکی استفاده کنید. با این حال در این مطلب تمامی روش‌های ممکن برای ویبره کردن بتن را بازگو خواهیم کرد.
روش اول:
نحوه ویبره بتن به روش مکانیکی
اولین، بهترین، مطمئن‌ترین و باکیفیت‌ترین نحوه ویبره بتن استفاده از شیلنگ ویبراتور است که انواع مختلفی به شرح زیر دارد:
- شیلنگ ویبراتور مکانیکی یا بنزینی
- شیلنگ ویبراتور برقی یا کانورتوری
- شیلنگ ویبراتور دریلی
- شیلنگ ویبراتور بادی
قیمت شیلنگ ویبراتورهای بالا متفاوت است، ارزانترین نوع شیلنگ ویبراتور مدل دریلی است و گرانترین آن‌ها نیز شیلنگ ویبراتور برقی کانورتوری است اما پرفروش ترین شیلنگ ویبراتور مدل مکانیکی یا بنزینی آن است که دارای یک موتور بنزینی چهارزمانه بوده و شیلنگ ویبراتور از طریق کوپلینگ به موتور متصل می‌شود. کار کردن با این دستگاه کار چندان سختی نیست، صرفا باید چند نکته را به هنگام ویبره کردن به روش مکانیکی بلد باشید.
برای ویبره کردن بتن به روش مکانیکی کافی است شیلنگ مورد نیاز را انتخاب کنید، این شیلنگ‌ها در ابعاد و اندازه‌های مختلفی تولید و عرضه می‌شوند، قطر پوکر برخی از آن‌ها بزرگ بوده مثل شیلنگ ویبراتورهای 3 اینچی و بالاتر و قطر پوکر برخی نیز کوچکتر است که شامل 1 اینچ، 1.5 اینچ، 2 اینچ و 2.5 اینچ می‌شود.
با توجه به عمق بتن ریزی باید شیلنگ ویبراتور مناسب را انتخاب کنید، اگر قطر پوکر مناسب بتن شما نباشد امکان عدم ویبره صحیح و همچنین بالا آمدن شیره بتن وجود دارد که قبلا در مطلبی به علل بالا آمدن شیره بتن اشاره کرده‌ایم.
روش صحیح ویبره زدن بتن با استفاده از شیلنگ ویبراتور این است که آنرا به صورت عمودی و سریع وارد بتن کنید، ضمن اینکه به هنگام خارج کردن شیلنگ ویبراتور باید آن را به آرامی خارج کنید.
روش دوم:
ویبره دستی بتن به وسیله تخماق
برای پروژه‌های کوچک می‌توان از روش ویبره دستی بتن استفاده کرد. تخماق وسیله‌ای شبیه چکش است با این تفاوت که دسته‌ی آن بلند و فولادی بوده و در انتهای آن نیز یک مقعطع دایره‌ای یا مربعی شکل وجود دارد.
البته برخی نمونه‌ها دارای دسته‌های چوبی است. این وسیله کاملا دستی بوده و شما باید مقطع تخماق را داخل بتن به صورت عمودی فرو کرده و تا عمیق‌ترین نقطه بتن ریزی این کار را ادامه دهید. اندازه مقطع نباید به اندازه‌ای بزرگ باشد که از بین میلگردهای فولادی عبور نکند.
طبیعتا از آنجایی که این روش دستی است و شعاع ویبره زدن شما کم است باید نقاط بیشتری از بتن را برای ویبره کردن در این روش انتخاب کنید تا همه جای بتن متراکم شود. طرز کار ویبره بتن به روش تخماق ساده است اما به دلیل دستی بودن باید دقت بیشتری به خرج دهید تا بتن به خوبی ویبره شود.
روش سوم:
استفاده از بیل به عنوان ویبراتور دستی
روش ساده دیگری نیز برای متراکم کردن و ویبره کردن بتن وجود دارد که باید به وسیله بیل انجام شود. از این روش هم برای بتن‌ریزی‌های کوچک می‌توان استفاده کرد. به این ترتیب که قسمت فلزی بیل را باید به صورت عمودی و آهسته وارد بتن کرد و آنرا به صورت حرکات رفت و برگشتی چندبار تکرار کرد تا هوای داخل بتن تخلیه شود.
به این ترتیب با استفاده از یک بیل می‌توان یک ویبراتور دستی ساخت تا بتن به صورت حداقلی ویبره شده و هوای داخل آن خارج شود.
همانگونه که گفتیم روش‌های دستی برای مقاطع کوچک بتن ریزی است و استفاده از آن برای بتن ریزی‌های بزرگ و حتی متوسط نیز توصیه نمی‌شود؛ چراکه این روش‌ها قدرت ویبره کردن به روش مکانیکی را ندارد و تنها 30 کاری که به وسیله یک شیلنگ ویبراتور می‌توانید انجام دهید را با روش دستی اجرا می‌کنید. بنابراین میزان زیادی از هوا و حباب داخل بتن باقی می‌ماند که ممکن است در حین خشک شدن یا بعد از خشک شدن بتن مشکلاتی را به وجود آورد.
