آزمایش اسلامپ بتن به زبان ساده

امروز می‌خواهیم خیلی ساده به شما بگوییم اسلامپ بتن چیست؟ مطالب زیادی در این باره در اینترنت پیدا می‌کنید، اما واقعیت این است که تقریباً همه این مطالب، موضوع اسلامپ بتن را خیلی سخت توضیح داده‌اند و احتمال همان چند پاراگراف اول را که بخوانید حوصله‌تان سر می‌رود. ما به شما قول می‌دهیم خیلی ساده درباره اینکه اسلامپ بتن باید چند باشد؟ چرا آزمایش اسلامپ بتن انجام می‌شود؟ تست اسلامپ بتن به چه شکل است و غیره، موضوعات را مطرح کنیم تا در آخر، شما با خواندن این مطلب کاملاً با این مفهوم آشنا شده باشید.

اسلامپ بتن چیست؟

آیا تابه‌حال شده که یک کیک شکلاتی خوشمزه درست کنید؟ البته توقعی نداریم که شمایی که سروکارتان با بتن است، کیک درست کنید! اما حتماً یا خودتان این کار را کرده‌اید یا حداقل در خانه دیده‌اید که همسرتان این کار را انجام می‌دهد. حتی اگر همسرتان هم کیک درست نکرده باشد، حتماً از هنرنمایی‌های سامان گلریز و کیک پزی‌های او در تلویزیون زیاد دیده‌اید.

وقتی می‌خواهید کیک درست کنید، باید مایعاتی مثل شیر، آب و روغن به آن اضافه کنید، البته این مقدار باید به‌اندازه باشد، اگر شیر یا آب را زیاد بریزید، دیگر به آن کیک نمی‌گوییم؛ بلکه بیشتر شبیه شیرکاکائو خواهد بود و اگر این مایعات را کم بریزید، احتمالاً بعد از پخت، باید به یک دندانپزشک مراجعه کنید!

اسلامپ بتن، یعنی رعایت همین روانی بودن، آیا آب به‌اندازه کافی به بتن اضافه شده است یا خیر؟ بتن هم مثل کیک است، اگر آب کم یا زیاد باشد، خراب می‌شود. اما ملاک سنجش این روانی بتن چیست؟ برای اینکه بدانیم بتن چقدر روان است، به‌راحتی با انجام یک آزمایش اسلامپ بتن که به آن تست اسلامپ بتن هم می‌گویند این امر مشخص می‌شود. با انجام تست اسلامپ بتن، یک‌رقمی به دست می‌آید که به آن عدد اسلامپ بتن می‌گویند.

خب حالا این عدد چیست؟ درواقع هرچه این عدد بزرگ‌تر باشد یعنی بتن شُل‌تر است و هرچه رقم کوچک‌تر باشد، یعنی بتن سفت‌تر است!

خب حالا بازهم سوال به وجود می‌آید که رقم اسلامپ بتن چقدر باید باشد؟ آزمایش اسلامپ بتن را با چه ابزاری باید انجام داد؟ اگر در ادامه همراه ابزارینو باشید، همه این سوال‌ها را جواب خواهیم داد.

چرا آزمایش اسلامپ بتن انجام می شود؟

خیلی ساده به شما گفتیم که اسلامپ بتن به این دلیل انجام می‌شود که بدانیم روانی ماده بتنی ما چقدر است. بتن ماده‌ای است که رعایت استانداردها در آن حرف اول را می‌زند. اگر بخواهیم ساده بگوییم، بتن خیلی حساس است، از همان بدو تولد تا زمانی که بالغ می‌شود باید دائماً حواستان به آن باشد. یعنی از مرحله اولی که بتن درست می‌شود تا مرحله‌ای که بتن‌ریزی انجام می‌گیرد و بعد از آن که باید آن را ویبره کنید، سطح آن را ماله بکشید و شرایط را برای خشک‌شدن آن فراهم کنید، همه نشان‌دهنده حساس بودن این ماده ساختمانی است.

آزمایش اسلامپ بتن در همان بدو تولد بتن باید صورت بگیرد تا شما بدانید چه بتنی به دست خواهید آورد.

آزمایش اسلامپ بتن به چه شکلی انجام می‌شود؟

خب حالا که با مفاهیم اولیه اسلامپ بتن آشنا شدید، می‌خواهیم بساط آزمایشگاه را برپا کنیم و اقدام به تست اسلامپ بتن کنیم. البته نگران نباشید چون نیازی به فضای آزمایشگاهی و تجهیزات آزمایشگاهی نیست، بلکه با چند وسیله ساده می‌توانید این کار را انجام دهید.

وسایل مورد نیاز برای انجام آزمایش اسلامپ بتن عبارتند از:

• یک سینی فلزی 50 در 50 یا 100 در 100
• یک قطعه مخروطی شکل که دو سر آن باز است و ارتفاع آن 30 سانت است
• یک میله آهنی 40 تا 50 سانتی

مراحل زیر را برای آزمایش اسلامپ بتن انجام دهید:

• برای شروع کار قطعه فلزی مخروطی شکل را روی سینی قرار دهید، به این صورت که دهانه گشاد آن باید روی کف سینی باشد و دهانه کوچک آن به سمت آسمان باشد.
• شما باید در سه مرحله بتن را داخل قطعه مخروطی بریزید. (فراموش نکنید که در سه مرحله باید این کار را انجام دهید.)
• در مرحله اول، یک‌سوم قطعه مخروطی را از بتن پر کنید.
• حالا با استفاده از میلی آهنی، بتن را هَم بزنید یا با استفاده از این میله بتن را بکوبید، 25 بار با استفاده از میله این کار را انجام دهید.
• خب حالا در مرحله دوم، یک‌سوم میانی قطعه مخروطی را پر کنید و دوباره 25 بار با میله، بتن را بکوبید.
• در مرحله سوم یک سوم آخر را نیز از بتن پر کنید به شکلی که جسم مخروطی شکل، لب به لب از بتن پر شود و باز هم 25 بار با میله عمل قبلی را انجام دهید.

علت اصلی اینکه باید با میله آهنی بتن را بکوبید و هَم بزنید این است که فضاهای خالی مخروط پر شود و بتن کاملاً متراکم شود. حالا بیایید سراغ ادامه آزمایش برویم.

• بعد از انجام تمامی مراحل بالا، قطعه مخروطی شکل را به‌گونه‌ای که بتن داخل آن فرو نریزد، به‌آرامی بیرون بیاورید، فرض کنید می‌خواهید بتن را قالب بزنید.
• زمانی که قالب یا قطعه مخروطی را برداشتید، بتن مقداری نشست خواهد کرد.

این نشست بتن دقیقاً بیانگر همان اسلامپ بتن است. حالا باید این مقداری که بتن نشست کرده است را اندازه بگیرید، این نکته را داشته باشید تا در قسمت بعدی درباره آن بیشتر توضیح دهیم.

حداکثر اسلامپ بتن و حداقل اسلامپ بتن

روش اندازه گرفتن اسلامپ بتن خیلی ساده است، یادتان است که گفتیم ارتفاع قطعه مخروطی شکل چقدر است؟ بله درست گفتید 30 سانتی‌متر، حالا با استفاده از میله آهنی یا خط کش یا هر چیزی که می‌توانید دقیق اندازه‌گیری کنید، بتنی که نشست کرده را اندازه بگیرید، مثلاً فرض کنید بتن نشست کرده 28 سانت شده است. این رقم را از 30 کم کنید، عدد به‌دست‌آمده چقدر خواهد شد؟ آفرین 2 که برابر با 20 میلی‌متر است؛ بنابراین عدد اسلامپ بتن شما 20 میلی‌متر است.

اگر اسلامپ بتن کم باشد، یعنی بتن سفت است و بتن سفت به‌راحتی در همه قسمت‌های مقطع بتن‌ریزی نمی‌رود. دقیقاً مثل مایع کیک، وقتی مایع آماده شده را داخل ظرف می‌ریزید باید تمام ظرف از مایع کیک پر شود اما اگر سفت باشد مجبورید دائماً با قاشق و چنگال خودتان آن را پهن کنید.

حداقل اسلامپ بتن و حداکثر بتن با توجه از سوی کشورهای مختلف، متفاوت است. مثلاً در آمریکا و اروپا این رقم، متفاوت از چیزی است که در ایران اندازه‌گیری می‌شود. در جدول زیر می‌توانید رقم اسلامپ استاندارد بتن را ببینید.