بتن ماده‌ای است که از ترکیب سیمان، آب و سنگدانه‌ها درست می‌شود اما برخی مواد افزودنی نیز چاشنی بتن می‌شود که هریک خاصیت خود را دارند، یکی از این مواد افزودنی، انواع روان کننده‌های بتن هستند که ماده‌ای شیمیایی بوده و نقش آن در بتن در واقع افزایش اسلامپ، کاهش آب و روان کردن بتن است. در این مطلب ما می‌خواهیم توضیح مختصری درباره اینکه روان کننده بتن چیست بدهیم و درباره مزایا، معایب، انواع و خواص آن بگوییم.
روان کننده بتن چیست؟
روان کننده بتن ماده‌ای شیمیایی دارای ترکیبات لیگنوسولفونات است و همانطور که در بالا گفتیم آب بتن را کاهش داده و باعث افزایش اسلامپ و در نهایت روان‌شدن بتن می‌شود. خیلی‌ها ممکن است بگویند که با افزایش آب هم می‌توان بتن را روان کرد اما این افراد از این موضوع بی‌خبر هستند که روان کننده بتن خواص بتن را از بین نخواهد برد.
برای استفاده از روان کننده بتن باید از دستورالعمل‌های آیین نامه بتن ایران پیروی کرد و به میزان استاندارد این ماده شیمیایی بسنده کرد. حداکثر میزان استفاده از روان کننده بین دو رقم 1.5 تا 2 درصد می‌تواند باشد طبق آزمایش‌های به عمل آمده با اضافه کردن 2 درصد روان کننده به بتن حدود دوازده درصد از آب بتن کاسته خواهد شد با این وجود باید توجه داشت که مقدار استفاده از روان کننده بتن باید براساس الگوهای آزمایش شده قبلی انجام شود تا بتن بهترین کیفیت را داشته باشد.
روان کننده بتن چه تاثیری در کیفیت بتن خواهد داشت؟
مهم‌ترین اثر این ماده، روان کردن بتن بدون از دست دادن کیفیت آن است. در جدول زیر مهم‌ترین اثرات روان کننده بتن را می‌توانید مشاهده کنید.
| کاهش آب بتن | بالا بردن روانی و اسلامپ بتن |
| بالا بردن مقاومت فشاری | پایین آوردن عیار سیمان |
| سهولت در پمپاژ کردن بتن | قابل استفاده برای مقاطع کوچک بتن ریزی |
| نفوذپذیری بالای بتن در حفره‌ها و سوراخ‌ها | مناسب برای بتن‌هایی با سنگدانه‌های مختلف |
بررسی مزایا و معایب استفاده از روان کننده بتن
یکی از مراحل بتن ریزی، ویبره کردن آن به وسیله شیلنگ ویبراتور است، اگر از روان کننده بتن استفاده شده باشد، فرآیند ویبره کردن بهتر صورت خواهد پذیرفت بنابراین در نتیجه کار شاهد خواهیم بود که بتن به خوبی متراکم شده است. با این حال اگر از روان کننده بتن بیشتر از اندازه استاندارد استفاده کنید ممکن است چند مشکل برای شما به وجود بیاید که عبارت است از:
- بالا آمدن شیره بتن یا آب انداختن آن
- کاهش چسبندگی بتن
اگر شیره بتن بالا بیاید احتمالا شما در فرآیند ویبره کردن آن نیز دچار مشکل خواهید شد؛ از طرفی بتن شما دیرتر خشک شده و ممکن است ترک‌هایی در لایه‌های مختلف بردارد. بنابراین باید به موارد استفاده از روان کننده بتن توجه کرد.
نکته: افزودن روان کننده بتن باعث ایجاد خلل و فرج‌هایی در بتن خواهد شد که حتما نیاز است برای برطرف کردن آن از شیلنگ ویبراتور استفاده کنید؛ استفاده از یک شیلنگ ویبراتور مکانیکی به راحتی این حباب‌های ایجاد شده را از بین خواهد برد.
انواع روان کننده بتن کدام است؟
روان کننده‌های بتن به سه دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از:
- روان کننده نوع A یا کاهنده: این روان کننده باعث کاهش میزان آب بتن خواهد شد.
- روان کننده نوع B: این روان کننده باعث کندگیر شدن بتن خواهد شد.
- روان کننده نوع E: این روان کننده باعث کاهش میزان آب بتن و بالا رفتن سرعت خشک شدن آن خواهد شد.
روان کننده بتن قیمت متفاوتی با توجه به نوع آن که در بالا ذکر شد دارد. برای به دست آمدن بهترین نتیجه حتما باید طرز استفاده روان کننده بتن که در آیین نامه بتن ایران آمده است را بدانید. موارد استفاده از روان کننده بتن باتوجه به شرایط آب و هوایی و نوع بتن متفاوت خواهد بود و این عوامل موجب تغییر در درصد اختلاط روان کننده بتن خواهد شد.
