چگونه خودمان پروانه پمپ آب خانگی را تعویض کنیم؟

پروانه پمپ آب خانگی اگر نگوییم مهم‌ترین قسمت اجرایی این دستگاه است باید بگوییم یکی از مهم‌ترین قطعات است که اگر اختلالی در فرایند کاری آن پیش بیاید، عملاً دیگر دستگاه قادر به کارکردن نیست. پروانه‌ها معمولاً از جنس چدن، برنج یا استیل ساخته می‌شوند و باتوجه‌به نوع پمپ دارای چند پره هستند. گاهی اوقات نیاز است شما دست به تعویض پروانه پمپ آب خانگی خود بزنید، این برای وقتی است که پره‌های پروانه دچار آسیب شده یا حتی دستگاه دچار پدیده کاویتاسیون شده که در آن پروانه‌ها بیشترین آسیب را می‌بینند. در این مطلب می‌خواهیم نکاتی درباره آموزش تعویض پروانه پمپ آب بیان کرده و درباره هزینه‌های آن نیز صحبت کنیم.

پروانه پمپ آب خانگی و کارکرد آن

پروانه پمپ آب نیم اسب یا پروانه پمپ آب دو اسب هر دو یک کار را انجام می‌دهند. حتی پروانه پمپ آب پلاستیکی و استیل هم کارایی مشابهی دارند اما شکل و اندازه و جنس آن‌ها متفاوت است. پروانه پمپ آب کوچک به‌وسیله شفت که انرژی خود را از نیروی الکتریسیته تامین کرده به گردش در می‌آید، در واقع حرکت پروانه‌های پمپ آب خانگی یک حرکت مکانیکی است که با گردش خود و واردشدن آب به آن‌ها، عملیات پمپاژ آب صورت می‌گیرد.
هیچ پمپ آبی بدون پروانه نیست؛ وظیفه اصلی پروانه‌ها ایجاد سرعت و شتاب بیشتر است، این امر حتی برای وسایل خیلی بزرگ مثل توربین‌های هواپیماها نیز صدق می‌کند که با گردش خود سرعت و شتاب آن را افزایش می‌دهند، پروانه در پمپ آب خانگی نیز وقتی آب به آن وارد می‌شود، ضریب شتاب و سرعت آن را افزایش داده و با ایجاد نیروی گریزازمرکز، موجب بیرون پرتاب شدن آب خواهد شد.

انواع پروانه پمپ آب کدام است؟

انواع پروانه پمپ آب معمولاً در سه مدل یا سه نوع تولید می‌شوند که عبارت‌اند از:

1. پروانه پمپ آب خانگی ملخی یا جریان محوری: در این مدل، پروانه‌ها فشار سیال را بیشتر افزایش می‌دهند، معمولاً پمپ‌هایی که دارای پروانه‌های ملخی یا جریان محوری هستند سرعت‌های بیشتری داشته و میانگین آن‌ها حدوداً 9 هزار دور در دقیقه است. از این پروانه برای زمانی که میزان آبدهی بیشتر یا دبی بیشتری نیاز باشد استفاده می‌کنند.
2. پروانه پمپ آب خانگی شعاعی: این پروانه آب را به‌صورت عمودی به‌طرف شفت حرکت می‌دهد.
3. پمپ آب پروانه باز: این پروانه پره‌هایی دارد که به یک مکان مرکزی روی شفت متصل شده است. این پروانه‌ها در اطراف خود دیواره ندارند برای همین از نوع پروانه‌های بسته ضعیف‌تر هستند. اما مزیت آن‌ها این است که به‌راحتی می‌توانید آن را تمیز کنید.

انواع پروانه پمپ آب خانگی از نظر نوع جنس و متریال

پروانه‌ها را در مقیاس‌های بزرگ و کوچک و از آلیاژهای مختلفی می‌سازند اما بیشترین پروانه‌ها از فولاد ضدزنگ یا همان استیل ساخته می‌شوند که قدرت بالایی در برابر آب دارند. اگر بخواهیم پروانه‌ها را بر اساس متریال آن‌ها تقسیم‌بندی کنیم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

پروانه پمپ آب پلاستیکی

یک مدل رایج از انواع پروانه پمپ، پروانه پمپ آب پلاستیکی است، مزیت این پروانه یکی این است که زنگ نمی‌زند و نکته دوم اینکه در برابر مواد اسیدی دچار فرسایش نمی‌شود. اما مقاومت آن کمتر است و راحت‌تر می‌شکند.

پمپ آب پروانه استیل

استیل از ترکیب آلیاژهای مختلفی از جمله فولاد، آهن، کروم و نیکل ساخته می‌شود؛ از جمله مزیت‌های استیل می‌توان به مقاومت بالای آن در برابر خوردگی اشاره کرد به همین خاطر برای دستگاه‌هایی که تماس با آب دارند، از استیل استفاده می‌کنند. علاوه بر مقاومت این فلز در برابر خوردگی می‌توان به موارد دیگری مثل سهولت در تمیزکردن و حالت‌دهی خوب اشاره کرد، پمپ آب پروانه استیل یکی از محصولات پرطرف‌دار است.

پروانه برنجی پمپ آب

برخی پمپ آب‌های خانگی نیز مجهز به پروانه‌های برنجی هستند که از ترکیب مس و روی ساخته می‌شود. این فلز به دلیل نرمی، قابل‌مقایسه با استیل نیست؛ چراکه اصطلاحاً پروانه برنجی پمپ آب چکش خوری بهتری دارد برای همین مقاومت آن کمتر است.

پروانه چدنی پمپ آب خانگی

چدن از آهن، کربن و سیلیسیم تشکیل می‌شود و به دلیل پایین بودن نقطه ذوب، سیالیت بالا و به‌ویژه مقاومت در برابر سایش، برای انواع پروانه پمپ آب مورداستفاده قرار می‌گیرد.

علائم خرابی و زمان تعویض پروانه پمپ آب

دلایل زیادی ممکن است باعث خرابی پروانه پمپ آب خانگی شود که یکی از آن‌ها پدیده کاویتاسیون است، ما قبلاً به‌صورت کامل و مفصل درباره این پدیده نوشته‌ایم، بنابراین کافی است روی لینک این مطلب که در زیر قرار گرفته کلیک کنید.

به‌صورت کلی کاویتاسیون پدیده‌ای است که به علت افت فشار، هواگرفتن پمپ آب و مواردی ازاین‌قبیل درون پمپ رخ‌داده و به دلیل انفجار حباب‌های آب داخل پروانه‌ها، باعث خوردگی این قطعه می‌شود. در این صورت تنها راه درست شدن پروانه پمپ آب خانگی، تعویض آن است. به همین علت است که برخی از پمپ‌ها دارای پروانه‌های پلاستیکی هستند که ما توصیه نمی‌کنیم آن‌ها را خریداری کنید. اگر به‌درستی از پمپ آب استفاده کنید قطعاً هیچگاه شاهد پدیده کاویتاسیون و نیاز به تعویض پروانه‌ها نخواهید بود، به‌هرحال قطعاً پروانه‌های استیل از انواع دیگر از جمله پروانه‌های پلاستیکی بهتر و مقاوم‌تر هستند.
اگر علائمی که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم را در پمپ آب خانگی خود مشاهده کردید به این معنی است که پروانه آن خراب شده است:

• پمپ آب خانگی فشار بسیار کمتری در مقایسه با روزهای اول دارد
• دبی (آبدهی) و هد (ارتفاع آب) کاهش‌یافته است
• صدای پمپ آب خانگی نامتعارف بوده و بیشتر شده است

آموزش تعویض پروانه پمپ اب 

اگر مراحل زیر را طی کنید، نحوه بستن پروانه پمپ آب را یاد می‌گیرید و پروانه پمپ می‌توانید خودتان تعویض کنید، چراکه کار چندان مشکلی نیست و می‌توانید با باز و بسته کردن چند پیچ‌ومهره کار را تمام کنید، به‌این‌ترتیب هم هزینه‌های تعمیرکاری را نخواهید داشت و هم یک چیز جدید یاد گرفته‌اید. در زیر می‌توانید مراحل تعویض پروانه پمپ آب خانگی را دنبال کنید:

1. جریان برق پمپ آب خانگی را قطع کنید.
2. درپوش پشتی پمپ آب خانگی که با چهار عدد پیچ بسته شده است را به‌وسیله پیچ‌گوشتی مناسب (دو سو یا چهارسو) باز کنید.
3. بعد از بازکردن درپوش، یک درپوش دیگر وجود دارد که برای پروانه تعبیه شده است، این درپوش را نیز باید با ابزار مناسب باز کنید.
4. برای بازکردن خود پروانه پمپ آب نیاز است چند کار انجام دهید، همان گونه که می‌دانید اگر پروانه را با دست تکان دهید، چرخش خواهد زد بنابراین باید محوری که به پروانه متصل است را با یک وسیله مهار کنید (پیچ‌گوشتی یا آچار) سپس با دست دیگر پروانه را برخلاف سفت شو محور بچرخانید. در ابتدا نیاز است محکم‌تر این کار را انجام دهید تا پروانه آزاد شود، سپس تا جایی که پروانه پمپ آب باز شود آن را بگردانید.
5. بعد از بازشدن پروانه خراب، حالا نوبت به بستن پروانه جدید است، قبل از اینکه پروانه جدید را جا بزنید، کاسه نمد را قرار داده سپس پروانه را روی آن بگذارید و به همان صورتی که پروانه قبلی را باز کردید، پروانه سالم را در جهت سفت شو ببندید و از اینکه پروانه کاملاً محکم شده است اطمینان حاصل کنید.
6. درپوش پروانه را در جای خود قرار داده و پیچ‌های آن را ببندید.
7. درپوش اصلی بدنه را در جای خود قرار داده و پیچ‌های آن را سفت کنید.
8. جریان برق را متصل کرده و پمپ آب خانگی را روشن کنید.

برخی می‌پرسند که نحوه بستن پروانه پمپ آب باتوجه‌به مدل‌های مختلف پمپ متفاوت است؟ مثلاً آیا تعویض پروانه پمپ آب نیم اسب تفاوتی با بستن پروانه مدل 2 اسب دارد؟ یا تعویض پروانه برنجی پمپ آب متفاوت از تعویض پمپ آب پروانه استیل است؟ در پاسخ باید گفت ازآنجایی‌که بیشتر پمپ‌ها شبیه به هم هستند تقریباً تفاوت چشمگیری بین آن‌ها نیست، ممکن است جای پیچ‌ها و مواردی جزئی شبیه به این فرق داشته باشد. بااین‌حال یک نکته بسیار مهم جهت چرخش پروانه پمپ آب خانگی است که باید در هنگام نصب به این موضوع دقت کنید.

قیمت پروانه پمپ آب خانگی چقدر است؟

نکته آخر، قیمت پروانه پمپ آب خانگی است، اندازه پروانه، جنس پروانه و همچنین مدل پروانه پمپ آب خانگی روی قیمت تأثیرگذار است برای همین اگر به دنبال خرید پروانه پمپ آب، حتماً مشخصات کامل پمپ خود را در خاطر داشته باشید تا قطعات قابل‌استفاده را خریداری کنید.