نسل موتورهای بنزینی و دیزلی نسلی است که چندین دهه همراه انسان بوده و همچنان نیز بیشترین استفاده را دارند. بیشترین میزان خودروها و موتور سیکلت‌هایی که در دنیا تولید می‌شوند همچنان دارای یک موتور بنزینی هستند و بسیاری از تجهیزات صنعتی و کشاورزی نیز دارای موتورهای دیزلی هستند. در حقیقت موتور دیزل و موتور بنزین هر دو از نسل موتورهای درون سوز هستند که هر دو فرآیند مکانیکی دارند و تنها تفاوت آن‌ها در قسمت انفجار است که در ادامه بیشتر به آن خواهیم پرداخت. در این مطلب نکاتی درباره تفاوت موتور دیزل و بنزینی و اینکه موتور دیزلی بهتر است یا بنزینی؟ به شما خواهیم گفت.
موتور بنزینی چیست و چه کاربردی دارد؟
موتور بنزینی که امروزه روی اکثر خودروها، موتور سیکلت‌ها، تجهیزات صنعتی و کشاورزی مثل موتور پمپ آب، اره زنجیری، علف تراش، چمن زن، ماله پروانه ای، کمپکتور، موتور ویبراتور، بتونیر و غیره نصب می‌شود متداول‌ترین نوع موتورهای مکانیکی است که در دنیا استفاده می‌شود که دو مدل موتور دوزمانه و موتور چهارزمانه دارد که پیش از این در مطلبی جداگانه به آن پرداخته‌ایم و توصیه می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با موتورهای دوزمانه و چهارزمانه حتما این مطلب که لینک آن را در زیر مشاهده می‌کنید را بخوانید.
حتما بخوانید:
تفاوت موتور چهارزمانه و دوزمانه در چیست؟
در یک موتور بنزینی سوخت و هوا داخل سیلندر شده و پیستون آن‌ها را فشرده می‌کند، در این قسمت شمع با ایجاد یک جرقه الکتریکی تولید برق کرده و این جرقه منجر به انفجار مخلوط هوا و بنزین می‌شود. نیروی حاصل از انفجار پیستون را به سمت پایین حرکت داده و باعث چرخش میل‌لنگ می‌شود، از تکرار این فرآیند حرکات کامل مکانیکی شکل می‌گیرد. این فرآیند در خودروهای بنزینی منجر به چرخش چرخ‌ها و حرکت آن و در تجهیزات صنعتی و کشاورزی باعث به گردش درآمدن شفت، تیغه‌ها، فنرها و غیره می‌شود.
موتور دیزل چیست و چه کاربردی دارد؟
موتور دیزل نیز یک موتور درون سوز است؛ اما تفاوت‌هایی با موتور بنزینی دارد. در این موتور ابتدا هوا وارد سیلندر شده و به وسیله پیستون فشرده می‌شود؛ اما میزان فشرده سازی پیستون در موتور دیزل 15 تا 25 برابر بیشتر از موتور بنزینی است. این میزان فشرده سازی حرارت بسیار بالایی حدودا پانصد درجه سانتی‌گراد تولید می‌کند در این زمان سوخت دیزل (گازوئیل) داخل سیلندر اسپری شده و از آنجایی که حرارت داخل سیلندر بسیار بالا است، ترکیب هوا و سوخت منفجر می‌شود.
در موتورهای دیزل چیزی به اسم شمع و جرقه الکتریکی وجود ندارد. نیروی حاصل از انفجار پیستون را به پایین حرکت داده و مانند موتورهای بنزینی فرآیند مکانیکی چرخش ادامه می‌یابد.
7 تفاوت موتور دیزلی و بنزینی کدام است؟
در تعاریف بالا از موتور دیزل و موتور بنزینی مشخص شد که مهم‌ترین تفاوت موتور بنزینی و دیزلی در مرحله فشرده سازی و انفجار است. اما این تنها تفاوت این دو موتور نیست بلکه تفاوت‌های دیگری هم دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
تفاوت اول
تفاوت موتور دیزل و بنزینی در فشرده سازی
همانگونه که گفتیم در موتورهای بنزینی میزان متراکم سازی مخلوط بنزین و هوا کمتر از موتورهای دیزلی است و علت این امر هم وجود شمع در موتورهای بنزینی است. در حقیقت با میزان کمی از فشرده سازی و ایجاد یک جرقه به راحتی انفجار صورت می‌گیرد اما در موتورهای دیزلی این میزان حدود 15 الی 25 برابر بیشتر از موتورهای بنزینی است، برای همین دیگر نیاز به سیستم جرقه زنی وجود ندارد.
تفاوت دوم
راندمان حرارتی بالاتر موتورهای دیزل از موتورهای بنزینی
تفاوت موتورهای دیزلی با موتورهای بنزینی را از نظر راندمان حرارتی نیز می‌توان بررسی کرد، به دلیل همان تفاوت اول که در بالا اشاره کردیم، راندمان حرارتی موتورهای دیزلی بسیار بیشتر از موتورهای بنزینی است، اگر تفاوت بازده موتور دیزل و بنزینی را بخواهیم با عدد و رقم مشخص کنیم تقریبا یک موتور دیزلی 14 درصد بیشتر از موتورهای بنزینی گرما تولید می‌کند. میزان تولید حرارت یک موتور بنزینی حدودا 25 درصد و میزان حرارت تولید شده توسط یک موتور دیزلی حدودا 39 درصد است.
تفاوت سوم
موتورهای بنزینی راحت‌تر استارت می‌خورند
به دلیل وجود شمع و ضریب تراکم کمتر در موتورهای بنزینی، این موتورها راحت‌تر از نوع دیزلی استارت می‌خورند، تراکم بالا در موتورهای دیزلی علت دیرتر استارت خوردن آن‌ها است برای همین برخی مواقع شاهد سخت روشن شدن موتورهای دیزلی هستیم.
تفاوت چهارم
تفاوت موتور بنزینی و دیزلی از نظر وزن
همانطور که گفتیم یک موتور دیزل 15 الی 25 برابر بیشتر مرحله فشرده سازی را انجام می‌دهد برای اینکه سیلندر و سایر تجهیزات موتور دیزل دچار آسیب نشود باید از آلیاژهای قوی‌تر و ضخیم‌تری استفاده کنند که همین موضوع باعث بالا رفتن وزن موتور دیزلی می‌شود درحالی که موتورهای بزنینی سبک‌تر هستند.
تفاوت پنجم
ایمنی بالاتر موتورهای دیزلی از بنزینی
موتور دیزل به دلیل استفاده از سوخت دیزل مثل گازوئیل دارای بخارهای کمتری است و این بخارها نسبت به بنزین که بسیار شعله ور است کمتر چنین حالتی دارند همچنین سوخت دیزل نسبت به بنزین کمتر فرار است. همه این موارد باعث می‌شود که موتورهای دیزلی ایمنی بیشتری داشته باشند.
تفاوت ششم
سرعت بیشتر موتورهای بنزینی نسبت به دیزلی
حتما بسیاری از خودروهای سنگین مثل کامیون‌ها، اتوبوس‌ها، تراکتورها، بولدوزرها و غیره را مشاهده کردید که مجهز به موتورهای دیزل هستند، علت این امر قدرت بالاتر موتورهای دیزلی است. با این حال این وسائل همیشه سرعت کمتری نسبت به موتورهای بنزینی دارند. در حقیقت موتورهای دیزلی برای کارهای سنگین و آهسته و موتورهای بنزینی برای کارهای سبک و سریع مناسب‌تر هستند. اگر این سوال برای شما پیش آمده است که به عنوان مثال یک موتور پمپ آب دیزلی بهتر است یا بنزینی، ما قبلا پاسخ این سوال را در مطلبی که لینک آن را در زیر مشاهده می‌کنید داده‌ایم، با این حال برای انتخاب بین موتور پمپ آب بنزینی یا دیزلی باید به حجم کار خود توجه کنید، اگر برای کارهای مداوم و طولانی مدت می‌خواهید از دستگاه استفاده کنید، موتور پمپ آب دیزل گزینه بهتری است.
تفاوت هفتم
تفاوت موتورهای دیزلی با موتورهای بنزینی از نظر آلایندگی
علت آلایندگی بیشتر موتور دیزل نوع سوخت آن است، این موتور دوده‌های نسوخته‌ای تولید می‌کند که برای سلامتی ضرر دارند. بوی سوخت گازوئیل نیز بدتر از بنزین است. علاوه بر آلایندگی بیشتر، به دلیل همان فشرده سازی و انفجار در موتورهای دیزلی که دمایی تا حدود 500 درجه سانتی‌گراد تولید می‌کند سروصدای این موتورها از نوع بنزینی بیشتر است.
موتور دیزلی بهتر است یا بنزینی؟
در بالا ضمن مقایسه و بررسی تفاوت موتورهای دیزلی با موتورهای بنزینی، به گونه‌ای به بررسی مزایا و معایب هر دستگاه نیز پرداختیم، از روی همین مزایا و معایب می‌توانیم بفهمیم کدام موتور برای کار مناسب‌تر است، بنابراین در یک قضاوت کلی نمی‌توان گفت موتور دیزلی بهتر است یا بنزینی و بهتر بودن یک دستگاه به شرایط کاری شما باز می‌گردد. به عنوان مثال راندمان کاری موتورهای دیزلی در هوای سرد کمتر است، بنابراین اگر در مناطق کوهستانی و سردسیر بخواهید از این موتورها استفاده کنید، طبیعتا گزینه بهتر برای شما موتورهای بنزینی است؛ با این حال قدرت موتورهای دیزلی بیشتر است و اگر شما بخواهید در جایی از موتور استفاده کنید که نیاز به نیروی بیشتری است و می‌خواهید به صورت مداوم از دستگاه استفاده کنید، گزینه اول و بهتر قطعا موتورهای دیزلی است.
منابعی برای مطالعه بیشتر:
