ابزارینو |
با گسترش آفات و حشرات در برخی فصول سال، استفاده از سموم برای ازبین‌بردن این آفات زیاد شده است، به همین میزان استفاده از انواع سمپاش شارژی برقی، سمپاش باغی، سمپاش کتابی، سمپاش فرغونی، سمپاش زنبه‌ای، سمپاش پشت تراکتوری و غیره نیز رونق گرفته است. حتماً می‌دانید که این سموم برای محیط‌زیست ضرر دارد و حتماً بر این نکته صحه می‌گذارید که این سموم برای انسان‌ها نیز آسیب‌زا است. سمومی که برای دفع آفات نباتی استفاده می‌شود، سمومی که برای درختان میوه و غیره استفاده می‌شود همگی اثرات بیماری‌زا برای انسان در بر دارد، این مضرات گاهی تا سرطان به‌ویژه در دستگاه‌های گوارشی ادامه پیدا می‌کند، بااین‌حال نمی‌توان از فواید سمپاشی نیز چشم پوشید؛ چراکه سالانه میلیون‌ها دلار از ضرر و زیان ناشی از آفات کاسته شده و مواد غذایی موردنیاز انسان در کشورهای مختلف تأمین می‌شود؛ بنابراین در این شرایط کارشناسان بر سمپاشی اصولی تاکید می‌کنند که در آن زمان مناسب سمپاشی، میزان سمپاشی، استفاده از سمپاش مناسب و کالیبره شده و غیره اهمیت چشمگیری دارد. در این مطلب مختصری درباره اصول سمپاشی توضیح خواهیم داد بنابراین اگر کشاورز هستید، باغی دارید که می‌خواهید آن را سمپاشی کنید یا به‌نوعی قصد سمپاشی مزارع و زمین‌های کشاورزی را دارید بهتر است این توصیه‌ها را جدی بگیرید.
آنچه در این مطلب می‌خوانید:
سمپاشی چیست؟
پاشیدن محلول‌های سمی به میزان مشخص در واحد سطح به‌وسیله انواع سمپاش (سمپاش دستی، سمپاش کتابی، سمپاش شارژی پشتی و …) به‌گونه‌ای که تمامی سطوح موردنظر آغشته به سم شود را سمپاشی می‌گویند. سمپاشی در هرجایی ممکن است انجام شود:
- سمپاشی در امور کشاورزی که با سمپاش‌های بزرگ مثل سمپاش پشت تراکتوری انجام می‌شود.
- سمپاشی زمین‌های کشاورزی که به‌وسیله انواع سمپاش فرغونی و سمپاش زنبه‌ای صورت می‌گیرد.
- سمپاشی باغ‌ها و درختان میوه که می‌توان با انواع سمپاش شارژی کوله‌ای صورت بگیرد.
- سمپاشی اماکن و محیط‌های دامداری برای میکروب‌کشی مثل مرغداری‌ها، گاوداری‌ها و غیره که می‌توان با سمپاش شارژی کوله‌ای آن را انجام داد یا اگر مساحت آن بزرگ‌تر بود با انواع سمپاش زنبه‌ای و فرغونی این کار را به ثمر رساند.
- سمپاشی منازل و محیط‌های اداری از حشرات موذی مثل ساس و غیره.
- سمپاشی اماکن عمومی و خانه‌ها از باکتری‌ها و ویروس‌ها در زمان شیوع اپیدمی‌های مختلفی همچون آنفولانزا، سارس، کرونا و غیره.
هدف از سمپاشی چیست؟
هدف سمپاشی باید ازبین‌بردن آفات باشد، اما اغلب سمپاشی‌هایی که امروزه انجام می‌شود غیراصولی است؛ در سمپاشی اصولی، هدف پیشگیری است که با سنجیدن شرایطی محقق می‌شود بااین‌وجود برخی با عدم اطلاع از اصول این کار اقدام به سمپاشی می‌کنند که چند خسارت دیگر در پی دارد:
- از بین بردن حشراتی که برای گیاه مفید هستند.
- به وجود آمدن ضرر و زیان اقتصادی.
- افزایش مقاومت آفات و بالا بردن جمعیت آن‌ها.
بسیاری از سمپاشی‌هایی که امروزه انجام می‌شود هیچ تأثیری روی آفات ندارند این امر به دو دلیل صورت می‌گیرد:
- عدم رعایت اصول سمپاشی و نکات علمی
- عدم استفاده از سمپاش باکیفیت و کالیبره
چه زمانی بهترین وقت برای انجام سمپاشی است؟
خیلی وقت‌ها ممکن است به یک باغ یا مزرعه آفاتی حمله کنند، اما با روش‌هایی بدون نیاز به سمپاشی بتوان آفت را کنترل کرد، اما گاهی ممکن است آفت به نقطه‌ای برسد که دربردارنده زیان اقتصادی است در این شرایط است که باید سمپاشی انجام شود، بنابراین اگر در این شرایط قرار گرفتید چند نکته را رعایت کنید:
- بهترین تایم سمپاشی ساعاتی از روز است که هوا خنک باشد.
- در زمانی سمپاشی به‌وسیله سمپاش را انجام دهید که گیاهان تشنه نباشند.
- بهترین زمان برای پاشیدن سموم سیستمیک ساعات ابتدایی روز هستند.
- برخی سموم مثل سم‌های تماسی که نیازی نیست به داخل گیاه نفوذ کنند در شب انجام می‌شود که منافذ گیاه بسته است.
برای سمپاشی بهترین دستگاه سمپاش را انتخاب کنید
همان گونه که می‌دانید ابزار سمپاشی، سمپاش است؛ اهمیت استفاده از سمپاش استاندارد به چند دلیل است:
- در کاهش مصرف سموم مؤثر است.
- به علت سمپاشی استاندارد هزینه‌های اقتصادی را کاهش می‌دهد.
- سطوح کاملاً پوشیده از سم شده بنابراین آفات از بین خواهد رفت.
- در مصرف آب صرفه‌جویی می‌شود.
سمپاش‌ها به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- سمپاش‌هایی که برای کارهای بسیار بزرگ استفاده می‌شوند مثل سمپاش‌های پشت تراکتوری که دارای بوم سمپاشی هستند.
- سمپاش‌هایی که برای مساحت‌های بالای دو هکتار استفاده می‌شود مثل سمپاش زنبه‌ای و سمپاش فرغونی.
- سمپاش‌هایی که برای کارهای متوسط و کوچک استفاده می‌شوند مثل سمپاش شارژی پشتی.
اهمیت سمپاش به قطراتی است که تولید می‌کند، هرچه این قطرات ریزتر و پودری باشند، سطح را بهتر پوشش داده در نتیجه اثر سم بیشتر خواهد شد اما اگر قطرات استاندارد نباشد، عملاً سمپاشی بی‌فایده خواهد بود و احتمالاً مشاهده خواهید کرد که آفات از بین نخواهند رفت.
یکی از تجهیزات بسیار ضروری که باید حتماً در خرید آن دقت کنید، لانس سمپاشی است، در واقع این لانس است که قدرت پودری کردن قطرات را دارد. بهترین قطر قطرات 1 در 1000 میکرون است بنابراین به هنگام خرید باید به این نکته توجه کنید که لانس توانایی تولید چنین قطراتی را داشته باشد.
تاثیر سمپاش خوب در سمپاشی یکنواخت
برای اینکه سم به‌صورت کاملاً یکنواخت روی سطوح اسپری شود، باید از سمپاش مناسب استفاده کنید. قطر قطرات سم نباید به‌گونه‌ای باشد که کمترین نقاطی از یک برگ را نپوشانده باشد. اگر سطح یک برگ را در نظر بگیرید، سم باید به‌صورت نقاط بسیار ریز تمام سطح برگ را پوشانده باشد اما اگر فقط چند قطره روی برگ نمایان باشد یعنی قطر قطرات به‌اندازه کافی ریز نبوده و سمپاشی اصولی صورت نگرفته است، در این زمینه چند نکته را رعایت کنید:
- حتماً سمپاش (هر نوع سمپاشی اعم از سمپاش شارژی یا سمپاش فرغونی، زنبه‌ای و غیره) را کالیبره کنید.
- سم باید تمام سطح برگ و گیاه را بپوشاند.
- بعد از سمپاشی به‌وسیله سمپاش، سم نباید از چکه کند.
- سم باید به‌اندازه کافی روی گیاه باید نه زیادتر چراکه باید در این صورت روزنه‌های برگ‌ها بسته شده و محلول سمی جذب آن نخواهد شد.
- سرعت سمپاشی را تنظیم کنید.
- میزان خروجی سم از سمپاش باید در تمام طول سمپاشی یکسان باشد.
تاثیر استفاده از آب در سمپاشی
ممکن است این سوال برای شما به وجود بیاید که آیا آب‌ها با هم تفاوت دارند؟ در پاسخ باید گفت بله باید از آبی برای سمپاشی استفاده کرد که سم در آن به‌خوبی حل شود:
تاثیر هدایت الکتریکی آب در سمپاشی
اگر میزان EC یا هدایت الکتریکی آب (Electrical conductivity) که به آن کنداکتیویته آب نیز می‌گویند بالا باشد برای سمپاشی مناسب نخواهد بود. در واقع این شاخص بیانگر قدرت یونی آب است که در انتقال جریان الکتریسته نیز از آن استفاده می‌کند. بهترین میزان هدایت الکتریکی آب برای سمپاشی کمتر از 0.5 میلی‌موس است که این میزان تا یک میلی‌موس نیز قابل‌قبول است. برای تشخیص میزان هدایت الکتریکی آب می‌توان از روی شوری آب آن را تشخیص داد. برای درک بهتر این مطلب کافی است جریان برق را داخل آب قرار دهید و یک لامپ را روی سطح آب بگیرید، اگر هدایت الکتریکی آب پایین باشد لامپ روشن نخواهد شد، حالا اگر مقداری نمک به آب اضافه کنید قدرت یونی آن افزایش خواهد شد و در این صورت لامپ نیز روشن خواهد شد چراکه میزان هدایت الکتریکی آب بالا رفته است.
مقدار EC مناسب برای این منظور باید زیر ۵/۰ میلی موس باشد و تا ۱ میلی موس قابل‌قبول است که اکثر آب‌های کشاورزی دارای چنین آبی هستند و اگر بیشتر باشد آب مزه شوری می‌دهد ازاین‌رو می‌توان به‌راحتی آن را تشخیص داد.
تاثیر قلیایی بودن آب در سمپاشی
همچنین اگر PH آب (potential of hydrogen) که به میزان اسیدی و قلیایی بودن آب اشاره دارد بالا باشد بازهم نمی‌توان از آن برای سمپاشی استفاده کرد. این واحد اشاره به میزان یون هیدروژن در آب اشاره دارد؛ بنابراین اگر EC و PH آب بالا باشد سم به‌خوبی در آب حل نشده و خاصیت آن را از بین خواهد برد همچنین این امر باعث ایجاد رسوب درون سمپاش خواهد شد که بعد از مدتی آن را از کار خواهد انداخت. مقدار مناسب PH آب برای سمپاشی نیز بهتر است 5.5 تا 5.6 باشد؛ ازآنجایی‌که در کشور ما این میزان معمولاً بالا 7 است بنابراین حتماً باید از کنترلرها استفاده کرد در غیر این صورت سمپاشی شما به‌درستی انجام نخواهد شد.
در پایان ذکر این نکته ضروری است که کیفیت سم، سمپاش، زمان سمپاشی، یکنواختی سمپاشی و مواردی ازاین‌قبیل اهمیت بالایی در سمپاشی اصولی دارد. بهتر است حتماً یک سمپاش خوب تهیه کنید، برای خرید سمپاش نکاتی که در بالا به آن اشاره کردیم را به‌خاطر داشته باشید، مطالعه جزئیات و مشخصات هر سمپاش که امروزه در فروشگاه‌های اینترنتی به آن‌ها اشاره شده می‌تواند راهنمای خوبی در هنگام خرید برای شما باشد. همچنین سم‌های مرغوب تهیه کنید تا بهترین اثر و نتیجه را در پایان کار مشاهده کنید.
