سالانه در دنیا هزاران دلار خسارت ناشی از صدمه حیوانات، پرندگان، جانوران مختلف و چهارپایان به مزارع، باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی است. درگذشته برای فراری دادن این حیوانات از مترسک‌ها استفاده می‌شد که چندان هم کارایی نداشت. روش دیگر برای دورکردن حیوانات، کشیدن ریسمان‌هایی بالای زمین‌های کشاورزی و نصب قوطی‌های فلزی بود که اگر پرندگان روی آن می‌نشستند با ایجاد صدا ناشی از به‌هم‌خوردن قوطی‌ها، پرندگان فرار می‌کردند، یا حتی یک رشته از این ریسمان داخل خانه یا کلبه فرد کشاورز قرار داشت و هرازچندگاهی کشاورز مجبور بود با تکان دادن ریسمان، صدای قوطی‌ها را درآورده و موجب فراری دادن حیوانات شود. بااین‌حال بازهم خسارت‌های ناشی از آمدن پرندگان مختلف به‌ویژه کلاغ‌ها و گنجشک‌ها، چهارپایان و حیواناتی مثل گراز و غیره وجود داشت. چند سالی است که برای رفع نیاز کشاورزان، از وسیله‌ای به نام کلاغ‌پران صوتی استفاده می‌شود که با نام‌های دیگری مثل گراز دور کن، توپ صوتی کشاورزی، توپ صوتی دورکننده پرندگان توپ صوتی دورکننده پرندگان و حیوانات از مزارع، مترسک صوتی و نام‌هایی شبیه به این شناخته می‌شود. در این مطلب گزارش کاملی درباره کارایی این دستگاه و انواع کلاغ‌پران ارائه خواهیم کرد.
کاربردهای توپ صوتی پرندگان
بسیاری از مشاغل کشاورزی و دامداری هستند که ممکن است پرندگان و حیواناتی به سمت آن‌ها هجوم بیاورند، به‌غیراز زمین‌های کشاورزی می‌توان استخرهای پرورش ماهی، مرغداری‌ها، دامداری‌ها و انبارهای روباز صیفی‌جات، میوه‌جات، سبزیجات و سایر محصولات کشاورزی را نیز از جمله هدف‌های این حیوانات به شمار آورد، برای فراری دادن این‌ها چه باید کرد، راهکار آن استفاده از یک توپ صوتی است که به‌صورت اتوماتیک با ایجاد صدایی قابل تنظیم محیط را کاملاً از این‌گونه حیوانات خالی می‌کند.
انواع دستگاه کلاغ‌پران یا توپ صوتی کشاورزی
انواع این دستگاه در دو مدل عرض می‌شود:
- کلاغ‌پران گازی
- کلاغ‌پران برقی
بررسی کلاغ‌پران گازی
حتماً تاکنون یک دستگاه خمپاره‌انداز را در فیلم‌ها و تصاویر مشاهده کرده‌اید، دستگاه کلاغ‌پران گازی دقیقاً شبیه به یک خمپاره اندازه است که مجهز به یک سه‌پایه بوده و روی آن یک لوله بلند فلزی قرار گرفته است که شبیه همان قسمت خمپاره‌انداز است. بین سه‌پایه و دقیقاً زیر قسمت لوله فلزی شیرهای گاز قرار دارد، این قسمت به‌وسیله یک شیلنگ گاز به کپسول‌های گاز مایع متصل می‌شود. برای کلاغ‌پران گازی می‌توان از انواع کپسول‌های پیک‌نیکی یا بزرگ مانند کپسول‌های 20 کیلویی و بالاتر استفاده کرد. هر یک کیلوگرم گاز مایع می‌تواند تا حدود 1000 انفجار را ایجاد کند. شدت صدای تولید شده توسط این دستگاه 120 دسیبل است، همان گونه که می‌دانید این صدا معادل فریاد یک انسان از فاصلهٔ دو متری است یا می‌توان آن را با صدای گریه و جیغ یک کودک مقایسه کرد که در فاصله یک‌متری شما قرار دارد بنابراین این صدا برای ایجاد ترس و وحشت بین حیوانات کافی است.
هر کلاغ‌پران گازی برای چند هکتار زمین کشاورزی است؟
سوالی که بسیاری از کاربران مطرح می‌کند این است که این میزان صدا برای چند هکتار زمین کافی است؟ آیا یک توپ صوتی کشاورزی گازی برای 10 هکتار زمین هم کافی است؟ در پاسخ باید گفت معمولاً هر تفنگ کلاغ‌پران با صدایی معادل 120 دسیبل برای یک هکتار زمین کافی است و اگر مساحت شما بیش از این مقدار باشد باید از چند کلاغ‌پران استفاده کنید یا اینکه از مترسک‌های صوتی قدرتمندتر استفاده کنید.
سوال دیگر این است که هر چند دقیقه یکبار توپ صوتی عمل می‌کند؟ این زمان قابل تنظیم است ولی به صورت نرمال می‌توانید آن را بین 2 تا دقیقه تنظیم کنید. وزن این دستگاه نیز حدودا 9 کیلوگرم بوده و به راحتی قابل جابجایی است. قیمت توپ صوتی دورکننده پرندگان گازی در مقایسه با کلاغ پران برقی ارزانتر است و برای همین فروش کلاغ پران مکانیکی بیشتر از سایر موارد است..
چند نکته ایمنی در هنگام استفاده از دستگاه کلاغ‌پران گازی
برای کار با دستگاه باید مواردی را به‌خاطر داشته باشید که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- از این دستگاه در فضاهای سربسته نباید استفاده کرد چراکه خطرناک است.
- از آویختن کلاغ‌پران گازی به چیزهایی مثل درخت، دیوار و غیره خودداری کنید.
- استفاده از این دستگاه در فضاهای مسکونی مانند آپارتمان‌ها و فضاهای شهری غیرقانونی است.
- به علت گازی بودن در هنگام انفجار باید حداقل دو متر از پشت دستگاه فاصله داشته باشید.
- قرارگرفتن در مقابل دستگاه به هنگام راه‌اندازی ممنوع است.
- اتصالات شیلنگ گاز و ریگلاتور با کپسول گاز مایع را چک کنید و از محکم بودن آن اطمینان حاصل کنید.
- مقابل لوله انفجاری نباید موانعی مثل دیوار، پارچه یا هر چیز دیگری قرار داشته باشد.
کلاغ‌پران برقی یا الکتریکی
این کلاغ‌پران در واقع یک کلاغ‌پران خورشیدی است که نیروی لازم برای تأمین انرژی موردنیاز خود را از خورشید به‌وسیله پنل خورشیدی دریافت می‌کند. مترسک صوتی خورشیدی یک کابل 10 متری داشته و پنل خورشیدی آن نیز 10 وات است. برای ایجاد صدا دو عدد باند به همراه دستگاه وجود دارد که از جمله ویژگی‌های آن‌ها ضدآب بودن است تا در شرایط بارانی و غیره نیز بتوان از آن‌ها استفاده کرد. برای تولید صدا توسط این دستگاه شما انتخاب بیشتری دارید چراکه می‌توانید از جایگاه کارت حافظه آن استفاده کرده و یک مموری به آن متصل کنید و صدایی که می‌خواهید را به‌وسیله آن پخش کنید، در حقیقت این دستگاه مانند یک ضبط عمل می‌کند.
ویژگی‌های کلاغ‌پران برقی یا خورشیدی
از جمله ویژگی‌های این دستگاه می‌توان موارد زیر را برشمرد:
- نیازی به برق یا شارژ ندارد چراکه با نیروی خورشیدی کار می‌کند.
- انتخاب کاربر برای پخش انواع صداها زیاد است. (صدای فریاد، جیغ، شلیک و غیره)
- امکان انتخاب چند نوع صدا برای پخش وجود دارد، به‌این‌ترتیب به‌صورت رندوم صداها پخش خواهد شد که این امر باعث می‌شود صداها برای حیوانات عادی نشود.
- یکی از مزیت‌های کلاغ‌پران خورشیدی تنظیم شبانه و روزانه است، به این صورت که می‌توانید کلیدی را فشار دهید تا فقط روزها کارکرده یا فقط شب‌ها کار کند یا اینکه هر دو گزینه فعال باشد.
- رقص نور نیز یکی دیگر از گزینه‌های مترسک صوتی خورشیدی است که با ایجاد نور به‌ویژه در شب‌ها باعث وحشت حیوانات می‌شود.
- سنسوری روی دستگاه وجود دارد که به‌محض اینکه تشخیص داد حیوانی نزدیک آن شده فعال می‌شود.
