ماشین چمن‌زن دستگاهی متشکل از یک یا چند تیغه چرخشی بوده که برای برش سطح چمن با ارتفاع یکنواخت و یکسان به کار می‌رود. رایج‌ترین منبع تغذیه‌ای که در این دسته از دستگاه‌ها استفاده می‌شود موتور احتراقی است، البته انواع الکتریکی که موتور آن‌ها با برق یا باتری کار می‌کند نیز موجود هستند. همچنین جهت چمن‌زنی در سایزهای کوچک و حجم‌های پایین از چمن‌زن‌های دستی بدون موتور استفاده می‌شود.
ویژگی‌های یک چمن‌زن ایدئال
۱- دستگاه دارای توان و قدرت مناسبی باشد.
۲- چمن‌زن دارای تعادل مناسبی باشد تا اپراتور بتواند به‌راحتی با آن کار کند و خطری در حین کار به وجود نیاید.
۳- تیغه‌های برش دهنده دارای کیفیت و استحکام مناسبی باشد.
۴- سازگاری مناسبی با محیط‌زیست داشته و آلودگی کمی ایجاد نماید.
۵- دستگاه دارای گارانتی و خدمات پس از فروش باشد.
عوامل مهم در انتخاب ماشین چمن‌زن مناسب
برای خرید یک دستگاه چمن‌زن، حتماً باید سؤالات زیر را پاسخ دهید:
۱- اندازه چمنی که می‌خواهیم بر روی آن کار کنیم چقدر است؟
۲- سطح زمین به چه شکل است؟ (مسطح یا تپه)
۳- تراکم، تعداد و نوع موانع شامل درخت‌ها، باغچه‌های گل‌وگیاه محوطه چقدر است؟
انواع دستگاه چمن‌زن
۱- چمن‌زن دستی
برای کوتاه‌کردن چمن زمین‌هایی که مساحت آن‌ها کمتر از ۱۵۰ مترمربع است، از این دستگاه‌ها استفاده می‌شود. در به‌کارگیری این دستگاه اپراتور باید مقداری سریع‌تر راه برود تا تیغه‌های چمن‌زن عملکرد مناسبی داشته باشند.
این دستگاه‌ها به علت عدم وجود موتور، به نگهداری کمتری نیاز داشته و با محیط‌زیست سازگاری بیشتری دارند. مدل استاندارد و پرکاربرد این نوع دستگاه سایز ۱۶ اینچی می‌باشد اما مدل‌های ۱۴، ۱۸ و ۲۰ اینچی هم در بازار موجود است. گفتنی است ارتفاع تیغه‌ها برای برش چمن‌ها قابل تنظیم است.
۲- چمن‌زن ماشینی
برای چمن‌زنی در حجم‌های بالا و بیشتر از ۲۰۰ مترمربع از چمن‌زن‌های ماشینی استفاده می‌شود، این دستگاه‌ها در مدل‌های معمولی و سرنشین‌دار در بازار موجود بوده که مدل معمولی در حجم‌های کاری متوسط و کم کاربرد داشته و نوع سرنشین‌دار برای حجم‌های کاری بسیار بالا مورداستفاده قرار می‌گیرد و دارای قیمت و توان بالاتری نیز می‌باشد.
انواع دستگاه چمن‌زن ماشینی از لحاظ نیرومحرکه
چمن‌زن‌ها به لحاظ نوع انرژی مصرفی به انواع مختلفی به شرح زیر تقسیم می‌شود:
۱- چمن‌زن برقی
در این دسته از دستگاه‌ها، یک موتور الکتریکی وظیفه تأمین نیروی محرکه را بر عهده دارد،
مزایا
- نیاز به تعمیر و نگهداری کمتر نسبت به نوع بنزینی
معایب
- نیاز دائمی به برق
- محدودیت به دلیل طول سیم برق
- دردسرهای ناشی از پیچیدگی و تاب خوردن سیم دستگاه در حین کار
همچنین این نوع دستگاه‌ها دارای مدل شارژی بوده که به‌وسیله باتری نیروی موتور تأمین می‌شود و نیاز به سیم برق ندارند. دستگاه‌های کوتاه کننده چمن نوع برقی به دلیل عدم ایجاد آلودگی زیست‌محیطی سازگاری مناسبی با محیط‌زیست دارند.
۲- چمن‌زن بنزینی
ماشین‌های بنزینی دارای قدرت و سرعت بیشتری نسبت به نوع الکتریکی بوده؛ اما بیشتر در معرض آسیب هستند و نیاز به تعمیر و نگهداری بیشتری دارند، در مکان‌هایی که دسترسی به برق وجود نداشته باشد این دستگاه‌ها بسیار پرکاربرد هستند.
نکات مهم در تعمیر و نگهداری دستگاه چمن‌زن
۱- قبل از هرگونه تعمیرات و سرویس یا تعویض تیغه، موتور را خاموش و شمع‌ها را جدا کنید.
۲- موتور دستگاه به‌صورت دوره‌ای و در بازه‌های زمانی مشخص چک و سرویس گردد.
۳- روغن دستگاه به‌صورت دوره‌ای و در ابتدای هر فصل باید تعویض گردد. علت این امر آن است که در فصل برداشت، گردوخاک و ناخالصی‌ها در روغن جمع شده و دستگاه را خراب می‌کند.
۴- شمع‌های موتور را به‌صورت دوره‌ای تمیز و در صورت معیوب بودن تعویض کنید.
۵- فیلتر هوا را تعویض یا تمیز کنید. اگر فیلتر در ماشین چمن‌زنی شما از نوع کاغذ آکاردئونی است، به‌راحتی پوشش فیلتر را بردارید و تمام کثیفی‌ها را با یک شلنگ هوای فشار بالا از بین ببرید. هنگامی که فیلتر کاغذ بیش از حد اشباع شده، آن را تعویض نمایید.
نکات ایمنی در هنگام کار با دستگاه چمن‌زن
۱- در هنگام سیگارکشیدن، یا در زمانی که تحت‌تأثیر الکل یا داروهای مختلف هستید از دستگاه استفاده نکنید.
۲- حتماً در استفاده از دستگاه از تجهیزات ایمنی همچون کلاه، دستکش، چکمه، عینک ایمنی و لباس مناسب استفاده کنید.
۳- به‌هیچ‌وجه با دستگاه در شرایط آب‌وهوایی نامساعد همچون رعدوبرق، طوفان و مه کار نکنید.
۴- قبل از شروع کار با دستگاه موانعی همچون سنگ‌ها، بطری‌ها، کاج‌ها، تکه چوب‌ها و مواردی شبیه به این را که ممکن است باعث آسیب به دستگاه شود را از مسیر دستگاه بردارید.
۵- جهت کارکرد ایمن با دستگاه فاصله انسان، حیوان و وسایل نقلیه با دستگاه باید حداقل ۱۵ متر باشد.
۶- به‌هیچ‌وجه دست‌ها و پاهای خود را به تیغه‌ها و قسمت تخلیه کننده چمن از دستگاه نزدیک ننمایید.
۷- به‌هیچ‌وجه دستگاه را به سمت عقب هل نداده و نکشید و عمل چمن‌زنی را به‌صورت حرکت رو به عقب با دستگاه انجام ندهید.
8- هرگز از یک دستگاه در شیب‌های بیشتر از ۱۵ درجه یا ۲۷ درصد شیب استفاده نکنید (این مقدار در حدود ۱ متر ارتفاع در طول هر ۳ متر طول است.)
