وقتی قصد خرید الکتروموتورهای برقی را داریم بحثی که به میان می‌آید، تفاوت الکتروموتور تک فاز و سه فاز است. اینکه کدام بهتر است و کدام مناسب کار ماست و سوالاتی از این قبیل ممکن است برای همه ما پیش بیاید. بنابراین تصمیم گرفتیم کمی درباره تفاوت موتور سه فاز با تک فاز برای شما بگوییم و به فرق‌هایی که بین این دو نوع الکتروموتور وجود دارد به صورت مختصر اشاره کنیم.
از برق تکفاز و سه فاز تا الکتروموتورهای تکفاز و سه فاز
حقیقت ماجرا اینجاست که تفاوت اصلی این دو نوع الکتروموتور تفاوت در منبع تغذیه آن‌ها است. حتما اگر تازه کار باشید اصطلاحاتی مثل برق سه فاز و تکفاز به گوش شما خورده است و اگر حرفه‌ای باشید، این موضوعات را باید در الفبای حوزه برق پاس کرده باشید.
امروزه در اکثر خانه‌ها هم برق تکفاز وجود دارد و هم برق سه فاز. در گذشته کمتر برق سه فاز برای مصارف شهری استفاده می‌شد اما با توسعه ساختمان‌ها و استفاده از تجهیزاتی مثل آسانسور و تجهیزات تهویه سنگین و غیره، پای برق سه فاز نیز به خانه‌ها باز شد.
واژگان برق تکفاز و سه فاز خودشان تعریف کاملی از موضوع هستند. برق تکفاز دارای یک رشته فاز است اما برق سه فاز سه رشته فاز دارد که جریان منظم‌تر و متناوبی بر خلاف برق تکفاز ایجاد می‌کند. بنابراین منبع تغذیه کامل‌تری است و قدرت بیشتری نیز دارد. ولتاژ هر دو منبع برای برق شهری نیز 220 ولت است.
برق سه فاز و تکفاز چه فرقی باهم دارند؟
به جز همان فرقی که به آن اشاره کردیم که برق تکفاز دارای یک رشته فاز بوده ولی برق سه فاز دارای سه رشته فاز، باید به برخی فرق‌های فنی نیز اشاره کنیم هرچند در بالا خیلی سربسته نکاتی را گفتیم.
تناوب در برق تکفاز ثابت نیست، یعنی جریان کم و زیاد و و قطع و وصل می‌شود. برای همین باتوجه به میزان فرکانس این قطع و وصلی دائما تکرار می‌شود. بدون اینکه شما بفهمید، در هر ثانیه بارها برق تکفاز قطع و وصل می‌شود. به همین خاطر بهتر است برای وسایل برقی خانگی مثل یخچال و لباسشویی و غیره از دستگاه‌هایی که ایمنی دستگاه شما را تامین می‌کند استفاده کنید، آن هم در این وضعیت گرانی سرسام آور که هر وسیله‌ای چند برابر قیمت قبل به فروش می‌رسد و قیمت یک یخچال به قیمت دو پراید در گذشته رسیده است!
شاید باورکردنی نباشد اما در همان یک ثانیه بالغ بر 50 بار برق تفکاز قطع و وصل می‌شود اما شما چیزی از این امر متوجه نمی‌شوید. این تفاوت اصلی فنی برق تکفاز و سه فاز است. چراکه در برق سه فاز شاهد این موضوع نیستیم.
در برق سه فاز به دلیل وجود داشتن سه رشته فاز، با وجود اینکه هر فاز 120 درجه از دیگری زاویه دارد، حتی اگر یک فاز به صفر برسد، فاز دیگر این مقدار کاهش را جبران می‌کند. در این سیستم فازها همدیگر را ساپورت می‌کنند به همین خاطر جریان برق قطع و وصل نمی‌شود.
تفاوت الکتروموتور تک فاز و سه فاز در چیست؟
حالا که با مفاهیم برق تکفاز و سه فاز آشنا شده‌اید (هرچند که این مبحث خیلی تخصصی است و نیاز به مطالعه منابع دیگر دارد) می‌توان به تفاوت موتورهای تکفاز و سه فاز پرداخت.
اگر بخواهیم به صورت نکته‌وار به این تفاوت‌ها اشاره کنیم می‌توان موارد زیر را برشمرد:
- قدرت الکتروموتورهای سه فاز بیشتر از موتورهای تکفاز است.
- راندمان کاری موتورهای سه فاز بالاتر از موتورهای تکفاز است.
- جریان در موتورهای سه فاز ثابت است اما در موتورهای تکفاز متناوب است.
- الکتروموتورهای سه فاز راحت‌تر راه‌اندازی می‌شوند.
- توان یا اسب بخار الکتروموتورهای تکفاز محدود است (نهایتا 5 اسب بخار) اما مدل‌های سه فاز خیر.
- لرزش الکتروموتورهای سه فاز در مقایسه با مدل‌های تکفاز کمتر است.
