در مطلب حاضر به بررسی نسبت روغن به بنزین در موتور دوزمانه پرداختیم، حتماً می‌دانید که موتورهای بنزینی در دو دسته‌بندی کلی قرار می‌گیرند، یکی موتورهای چهارزمانه و دیگری موتورهای دوزمانه، هرچند کاربرد موتور بنزینی چهارزمانه بیشتر است و امروزه در وسایل نقلیه استفاده می‌شود؛ اما در ابزارها و تجهیزات صنعتی مثل علف زن یا حاشیه زن، اره موتوری، برخی از چمن‌زن‌ها و غیره از موتورهای دوزمانه استفاده می‌شود. تفاوت موتور دوزمانه و چهارزمانه همان گونه که از نامشان پیداست در فرایند احتراق آن‌ها است به این صورت که موتور دوزمانه در دو مرحله فرایند را انجام می‌دهد اما موتورهای چهارزمانه در چهار مرحله. تفاوت دیگر این موتورها در سیستم روانکاری آن‌ها است به این صورت که موتورهای چهارزمانه دارای یک مخزن روغن هستند و روغن به‌صورت جداگانه در اطراف پیستون‌ها به حرکت درآمده و از ساییدگی آن‌ها جلوگیری می‌کند اما موتورهای دوزمانه با ترکیب روغن و سوخت اقدام به روانکاری موتور می‌کند؛ نکته مهم درباره موتورهای دوزمانه رعایت نسبت روغن به بنزین در موتورهای دوزمانه است که در این مطلب می‌خواهیم نکاتی در همین باره بگوییم.
نکاتی که قبل از نسبت روغن به بنزین در موتور دوزمانه باید بدانید
همان گونه که در بالا اشاره کردیم این نسبت برای موتورهای دوزمانه رعایت می‌شود در واقع روغن را همراه با سوخت‌گیری به بنزین اضافه کرده و به این صورت، روغن که خاصیت لغزندگی ایجاد می‌کند قطعات درونی و محرک موتور را روغن‌کاری می‌کند. به میزان روغنی که باید به بنزین اضافه شود نسبت روغن به بنزین گفته می‌شود.
اکثر موتورهای دوزمانه را می‌توان با دو نسبت روغن به سوخت راه‌اندازی کرد اما این میزان همواره ثابت نیست. بلکه برای اینکه متوجه شوید چه نسبتی برای موتور دستگاه شما استاندارد است، حتماً باید به دفترچه راهنمای آن محصول مراجعه کنید. مثلاً اگر شما یک علف تراش دوزمانه دارید یا حتی اگر یک اره زنجیری دوزمانه دارید، حتماً دفترچه راهنمای آن را بخوانید تا میزان استاندارد نسبت روغن به سوخت دست شما بیاید.
اگر به هر دلیلی نسبت روغن به سوخت رعایت نشود، یعنی کمتر از حد استاندارد یا بیشتر از حد مجاز روغن اضافه شود، دستگاه شما آسیب جدی خواهد دید.
نسبت‌های متداول روغن به بنزین برای موتورهای دوزمانه عبارت‌اند از:
- نسبت 1 به 25
- نسبت 1 به 30
- نسبت 1 به 40
- نسبت 1 به 50
منظور از رقم کوچکتر میزان روغن است یعنی وقتی می‌گوییم 1 یعنی یک واحد روغن و منظور از رقم بزرگتر میزان بنزین است بنابراین وقتی می‌گوییم 25 یعنی 25 واحد (لیتر) بنزین. حالا بیایید ساده‌تر این موضوع را بررسی کنیم:
منظور از 1 به 25 یعنی 1 لیتر روغن داخل 25 لیتر بنزین، منظور از 1 به 30 یعنی 1 لیتر روغن داخل 30 لیتر بنزین و به همین صورت سایر نسبت‌ها نیز ادامه پیدا می‌کند.
این نکته مهم را از خاطر نبرید که این نسبت را به‌صورت درصد نبینید! منظور ما 25 درصد یا 1 درصد نیست. منظور ما یک‌سوم و دو سوم نیست. بلکه منظور واحد است. این واحد را شما می‌توانید تعیین کنید. مثلاً در بالا ما از لیتر استفاده کردیم و گفتیم 1 لیتر روغن را داخل 25 لیتر بنزین بریزید. حالا این واحد می‌تواند یک درب نوشابه خانواده باشد یا یک کاسه یا یک لیوان. از هر ظرفی استفاده کردید، 25 واحد بنزین بریزید و در آخر یک واحد روغن.
مثلاً اگر از لیوان استفاده می‌کنید، 25 لیوان بنزین بریزید و در آخر یک لیوان روغن اضافه کنید. یا اگر از درب نوشابه استفاده می‌کنید 25 بار درب نوشابه را پر کنید و داخل باک بریزید و در آخر یک درب نوشابه روغن به آن اضافه کنید.
امیدوارم تا اینجا مشکلی در فهم این مسئله نداشته باشید چون اگر این‌گونه باشد، فاتحه موتور دوزمانه شما خوانده است!
بهترین کاری که می‌توانید برای ترکیب روغن و بنزین انجام دهید، همان روشی است که در بالا گفتیم؛ حالا ممکن است شما سوال کنید در یک لیتر بنزین چقدر روغن بریزیم؟
برای پاسخ به این مسئله باید بدانید هر لیتر بنزین 1000 سی‌سی است؛ بنابراین وقتی می‌گوییم نسبت 1 به 25 یعنی داخل یک لیتر بنزین 40 سی‌سی روغن باید ریخت. در زیر تمام نسبت‌ها بیان شده است. معادله هم بسیار ساده است، کافی است رقم بزرگتر را تقسیم بر هزار کنید:
- نسبت 1 به 25 = یک لیتر بنزین و 40 سی‌سی روغن
- نسبت 1 به 30 = یک لیتر بنزین و 33 سی‌سی روغن
- نسبت 1 به 40 = یک لیتر بنزین و 25 سی‌سی روغن
- نسبت 1 به 50 = یک لیتر بنزین و 20 سی‌سی روغن
سه نکته درباره نسبت روغن به بنزین در موتورهای دوزمانه
توجه به نکاتی که در این مطلب گفته می‌شود تضمین‌کننده سلامتی دستگاه شما خواهد بود بنابراین توصیه‌های این مطلب را جدی بگیرید:
نکته اول
تفاوت نسبت روغن به بنزین در موتور دوزمانه در ابتدای کار با دستگاه
اگر یک اره زنجیری یا یک علف تراش خریداری کرده‌اید که هنوز کارنکرده و به‌اصطلاح صفر است، بهتر است از نسبت 1 به 30 استفاده کنید، یعنی 33 سی‌سی روغن به هر لیتر بنزین اضافه کنید، علت نسبت بیشتر روغن این است که دستگاه خشک است و نیاز به روغن بیشتری دارد. همان‌طور که می‌دانید در ابتدای کار با این دستگاه‌ها نباید فشار چندانی به آن‌ها وارد کرد.
نکته دوم
تفاوت نسبت روغن به بنزین در موتور دوزمانه کارکرده و صفر
برخی می‌پرسند که آیا تفاوتی باید بین نسبت روغن به بنزین در موتور دوزمانه کارکرده و صفر قائل شد یا خیر؟ در پاسخ باید گفت بله اتفاقاً این نکته‌ای است که خیلی از کاربران از آن اطلاعی ندارند.
بعد از اینکه مدتی با دستگاه خود که مجهز به موتور دوزمانه است کارکرده و به‌اصطلاح عامیانه آب‌بندی شد، می‌توانید نسبت روغن به سوخت را کاهش دهید، مثلاً می‌توانید از نسبت 1 به 40 استفاده کنید که میزان روغن آن کمتر می‌شود.
مقاله مرتبط: از تفاوت موتورهای دوزمانه و چهارزمانه چه می‌دانید؟
نکته سوم
روغن مناسب برای موتورهای دوزمانه
برای موتورهای دوزمانه و رعایت نسبت سوخت به بنزین این موتورها از هر روغنی نمی‌توان استفاده کرد، به‌عنوان‌مثال اگر از روغن‌های مخصوص موتورهای چهارزمانه استفاده کنید چند مشکل برای دستگاه شما به وجود خواهد آمد:
- موتور شما جرقه می‌زند
- خروجی اگزوز مسدود می‌شود
- احتمال چسبیدن رینگ به پیستون وجود دارد
بهترین روغن، روغن‌های مخصوص موتورهای دوزمانه است که در بیشتر تعویض‌روغنی‌ها و فروشگاه‌های فروش روغن‌های صنعتی وجود دارد و کافی از فروشنده بخواهید یک روغن مخصوص موتور دو زمانه به شما بدهد.
مقاله مرتبط: نسبت روغن به بنزین اره موتوری چقدر باید باشد؟
چند نکته ایمنی درباره نسبت روغن به بنزین در موتورهای دوزمانه
در صورت عدم رعایت نسبت روغن به بنزین در موتورهای دوزمانه مشکلاتی برای آن به وجود خواهد آمد که در جدول زیر می‌بینید:
| انسداد صافی بنزین | خورده شدن شیلنگ بنزین |
| خورده شدن شیلنگ روغن | کثیفی و گرفتگی کاربراتور |
| دود کردن موتور | جرقه زدن موتور |
| احتراق ناقص | بالارفتن رسوبات کربن در موتور |
| خرابی شمع | کاهش توان موتور |
هرگز از روغن‌های تصفیه شده استفاده نکنید؛ چراکه این روغن‌ها حاوی گازوئیل و چسب بوده و به موتور دوزمانه شما آسیب وارد می‌آورد.
مقاله مرتبط: چه روغنی برای موتور بنزینی و دیزلی مناسب است؟ + مزایا و معایب روغن‌ها
روش ترکیب روغن و سوخت در رعایت نسبت روغن به بنزینی در موتور دوزمانه
ترکیب روغن با سوخت بنزین کار بسیار ساده‌ای است فقط کافی نسبت بین آن‌ها را رعایت کنید. برای این کار ابتدا بنزین را داخل یک ظرف ریخته و به میزان استاندارد، روغن مخصوص موتور دوزمانه به آن اضافه کنید، سپس با یک وسیله چند دقیقه کاملاً روغن و بنزین را هم بزنید و بعد از آنکه از ترکیب این دو اطمینان حاصل کردید، آن‌ها را داخل باک دستگاه بریزید. اما مراقب چند چیز باشید:
1- ظرف حتماً خشک باشد؛ اگر داخل ظرف آب یا مواد دیگری باشد، دستگاه شما دچار مشکل خواهد شد
2- با یک دستمال گردوغبار داخل ظرف را پاک کنید و مطمئن باشید که خاک، خاک‌اره، رسوبات از قبل مانده و غیره به ظرف نچسبیده باشد.
3- در ریختن ترکیب روغن و بنزین داخل باک مراقب باشید که مواد از باک سرریز نکرده و تمام آن داخل مخزن ریخته شود.
