کار با اره موتوری یا اره زنجیری میتواند هم سخت و هم خطرناک باشد بنابراین قبل از استفاده باید نکاتی در این باره بدانید و الزامات ایمنی را رعایت کنید. شاید جالب باشد این نکته را بدانید که اره موتوری به عنوان یکی از مرگبارترین تجهیزات صنعتی و کشاورزی شناخته میشود که سالانه جان صدها نفر در دنیا را میگیرد و به هزاران نفر آسیب میرساند! این دستگاه در رده سوم خطرناکترین تجهیزات برشی به حساب میآید؛ با این حال اگر نحوه کار اره موتوری را به صورت صحیح و اصولی بدانید مشکلی برای شما پیش نخواهد آمد. ما در این مطلب قصد داریم طرز کار اره موتوری را به صورت گام به گام به شما آموزش دهیم؛ پس حتما به نکاتی که در ادامه میآید توجه کرده و در هنگام کار با اره موتوری آنها را رعایت کنید.
گام اول- مطالعه دفترچه راهنما
هر دستگاهی که شما خریداری میکنید دارای یک دفترچه راهنما است که علاوه بر معرفی تمامی قطعات و ویژگیهای دستگاه، نکاتی درباره نحوه کار با آن دستگاه را نیز ذکر کرده و در آخر نیز یک لیست عیبیابی نیز قرار داده شده است. بنابراین پیش از هر چیز شما باید دفترچه راهنمای اره زنجیری را مطالعه کنید. اگر قبلا با اره دیگری کار کرده و امروز اره زنجیری جدیدی تهیه کردهاید به این اکتفا نکنید که همه چیز را درباره اره موتوری میدانید. شاید اره جدیدی که خریداری کردید ویژگیهایی داشته باشد که در دستگاه قبلی شما وجود نداشته و شما از آن آگاهی نداشته باشید. بنابراین گام اول، مطالعه دفترچه راهنما است تا هم با تمام اجزای اره زنجیری آشنا شوید و هم روش کار اره موتوری را دریابید.
گام دوم- انتخاب یک اره موتوری که کار کردن با آن برای شما راحت باشد
شما باید دستگاهی را انتخاب کرده باشید که کار کردن با آن برایتان آسان باشد، اندازه دستگاه باید به قدری باشد که در کار شما اختلالی ایجاد نکند.
- اگر قبلا اره موتوری نداشته و با آن کار نکردهاید بد نیست بدانید طول تیغه و صفحه ساطوری باید حدودا یک سوم بیشتر از قطر تنه درختی باشد که قصد برش آن را دارید. این کار را برای شما آسانتر خواهد کرد؛ هرچند اگر تیغه اره زنجیری شما کوچک باشد نیز میتوان تنه درخت یا الوارها را برش داد اما برای این کار نیاز است تا در دو مرحله این کار را انجام دهید که کار شما را سختتر خواهد کرد.
- معمولا توان موتور اره زنجیری (اسب بخار) و حجم موتور دستگاههایی که شما خریداری میکنید متناسب با طول تیغه و زنجیر آن است که به شما امکان میدهد تا با سرعت و دقت در عین راحتی کار برش را انجام دهید.
- ممکن است افرادی برای کارهای کوچک و سبک از یک اره موتوری برقی استفاده کنند اما ما در این مطلب قصد اموزش کار با اره موتوری بنزینی را داریم.
گام سوم- مراقب ناحیه کیکبک (ناحیه لگد زننده) تیغه اره زنجیری باشید
یکی از خطرات رایج اره زنجیری زمانی است که اره به سمت شما برگشت میخورد این تقریبا در تمام اره موتوریها مشترک است که کسانی که تجربه کار با این دستگاه را دارند به این امر واقف هستند. اگر نوک اره زنجیری که یک حالت نیمدایره دارد را به دو نیم تقسیم کنید، قسمت یک دوم بالایی این نقطه را ناحیه کیکبک یا لگدزننده یا برگشت پذیر اره موتوری میگویند بنابراین باید مراقب این قسمت باشید. برای اینکه بر این ناحیه مسلط باشید، بهتر است از تماس این قسمت با اجسام خودداری کنید. به محض برخورد ناحیه کیک بک با یک شی، اره به صورت ناگهانی به سمت بالا حرکت میکند. از همین رو در نمونههای جدیدتر تولید شده اره زنجیری یک ترمز زنجیر و کلید قطع کن اضطراری وجود دارد تا احتمال آسیب را به حداقل ممکن برساند.
احتیاط: هنگامی که اره زنجیری لگد یا کیک بک میزند شما اینقدر توانایی داشته باشید که به عقب پرتاب نشوید، به همین خاطر استفاده از کفش مخصوص برای کار با اره زنجیری توصیه میشود تا تعادل بهتری در حفظ کنترل دستگاه داشته باشید.
گام چهارم- استفاده از وسایل و تجهیزات ایمنی
پیش از شروع به کار با اره موتوری حتما باید لباس و تجهیزات ایمنی را تهیه کرده و به تن کنید. این تجهیزات به شرح زیر است:
- گوشی ایمنی: اره زنجیری یکی از دستگاههایی است که تقریبا صدای زیادی دارد؛ شدت مجاز صدا برای گوش انسانها حداکثر 85 دسیبل است و صدای یک اره موتوری به طور میانگین حدودا 110 دسیبل است. این صدا میتواند گوش شما آزار داده و حتی خطرناک باشد؛ خطر آن بیشتر از جهت مداومت این صدا است وگرنه اگر یک لحظه این صدا به گوش شما برسد و قطع شود آسیبی به شما وارد نخواهد شد، اما در کارهای مداوم، صدایی بالاتر از 80 دسیبل میتواند به گوش شما آسیب برساند. فرض کنید با یک اره موتوری که صدایی حدودا 110 دسیبل تولید میکند یک ساعت به صورت مداوم کار کنید، در این حالت اگر گوشی ایمنی نداشته باشید میتوانیم بگویم این کار خیلی خطرناکتر از آن است که یک گلوله در کنار گوش شما شلیک کنند!
- لباس کار ایمنی: برای کار با اره زنجیری لباسهای ویژهای طراحی شده که شما میتوانید آنها را از بازار تهیه کنید. این لباسها به علت داشتن الیاف مقاوم از شما در برابر خطرات و آسیبهای احتمالی اره زنجیری محافظت میکند و در واقع به صورت یک مانع عمل میکند.
- عینک ایمنی: این عینکها از متریالهای خاصی تولید شده است که ویژگی بارز آنها انعطاف پذیر بودن آن است تا احتمال شکستگی عینک را نیز کاهش دهد. لنز عینکهای ایمنی در رنگهای مختلفی از جمله سفید یا دودی وجود دارد و قیمت چندان زیادی هم ندارد، برای کار با اره زنجیری یک عینک ایمنی با لنز سفید مناسب است.
- کفش ایمنی: در واقع باید بگوییم برای استفاده از اره موتوری بهتر است از پوتینهای مخصوص استفاده کنید که دارای قسمتهای فلزی در نقاط مختلف هستند؛ این کفشها پاشنههای پهنی دارند که باعث میشود شما در جایتان محکم بمانید و حتی در صورت لگد زدن اره به زمین نیافتید، همچنین کف این کفشها، عاجهای مناسبی دارد و در جاهایی که لغزنده است مانع زمین خوردن شما خواهد شد.
در ادامه بخوانید : چند گام بسیار کاربردی برای خرید یک اره زنجیری خوب
گام پنجم- چک کردن زنجیر و سفت یا شل بودن آن
در طرز کار با اره زنجیری همیشه این را به یاد داشته باشید که پیش از استفاده از دستگاه، زنجیر را چک کنید که دقیقا سر جای خود قرار گرفته و زیادی سفت یا شل نباشد؛ نکات زیر در این باره راهگشا خواهد بود:
بعد از هر بیست دقیقه کار، دستگاه را خاموش کرده و زنجیر را چک کنید. |
اگر زنجیر اره موتوری شل باشد از دور قسمت ساطوری در رفته و باعث آسیب به شما خواهد شد. |
اگر زنجیر شل باشد به لبههای قسمت ساطوری آسیب وارد کرده و دیگر نمیتوانید زنجیر را روی آن نصب کنید. |
برای سفت و محکم کردن زنجیر، پیچهای تنظیم تیغه را محکم کنید. |
اگر زنجیر روی ساطوری به راحتی با دست حرکت کرد نیاز است باز هم پیچهای تنظیم را محکمتر کنید. |
زنجیر را با دست به سمت بالا بکشید، در صورتی که زنجیر از قسمت ساطوری جدا نشد یعنی زنجیر به درستی روی ساطوری نصب شده است. |
گام ششم- روشن کردن اره زنجیری
روشن کردن دستگاه قلقهای خاصی دارد که باید به آنها توجه کنید، در واقع مانند خیلی از دستگاههای برقی اره موتوری بنزینی صرفا با یک کلید روشن نمیشود؛ برای این کار مراحل زیر را دنبال کنید:
- مخزن بنزین را پر کنید.
- گیج روغن را چک کنید که خالی نباشد.
- مخزن روغن تیغه را نیز چک کنید.
- ترمز زنجیر اره موتوری را بردارید.
- دکمه پاور را روی حالت روشن قرار دهید.
- ساسات را بکشید.
- اره را روی زمین یا یک سطح صاف قرار دهید.
- دست چپ را روی دستگیره بالایی قرار دهید به صورتی که دست شما کاملا صاف و کشیده باشد.
- نوک کفش خود را روی دستگیره پشتی که برای این کار تعبیه شده بگذارید.
- هندل را بکشید؛ ابتدا هندل را تا جایی که خلاصی دارد بکشید سپس از آنجا به یکباره هندل را بکشید تا موتور روشن شود.
- ساسات را ببندید.
- ترمز زنجیر را آزاد کنید.
گام هفتم- توجه به نحوه صحیح به دست گرفتن اره زنجیری
همانطور که میدانید اره زنجیری دارای دو دستگیره است، یکی به صورت یک اهرم در بالای اره قرار گرفته و یکی نیز دسته اصلی است که روی بدنه وجود دارد. بهترین نحوه به دست گرفتن اره زنجیری این است که با دست چپ -به گونهای انگشت شصت شما کاملا به دور اهرم یا دستگیره بالایی قرار بگیرد- دستگیره روی اره موتوری را بگیرد. در واقع اینجا دست شما نقش یک ضامن یا مهارکننده لگد اره موتوری را ایفا خواهد کرد که از برگشتهای احتمالی اره زنجیری میکاهد. حالا با دست راست باید دستگیره پشتی را بگیرد. ذکر چند نکته در این مرحله خالی از لطف نیست:
بیشترین آسیبها و جراحات ناشی از کار با اره موتوری به ران پای چپ و دست و بازوی چپ وارد میشود که علت آن بد گرفتن دستگیرهها است. |
زمانی که اره زنجیری روشن است و میخواهید برای بریدن الوار یا شاخه دیگری حرکت کنید، بهتر است دست راست خود را از دستگیره پشتی برداید و اره را در کنار خود فقط با دست چپ (که اهرم یا دستگیره روی اره را گرفته است) گرفته و حرکت کنید. این کار باعث میشود حتی در صورت زمینخوردن اره خطری را متوجه شما نکند. |
پاهای خود را به اندازه عرض شانه باز کنید. |
در یک طرف دستگاه قرار بگیرد نه پشت آن. |
گام هشتم- نحوه صحیح برش انواع کُنده، الوار و تنه درخت
در هنگام برش شما کشش دستگاه به سمت و سوهای مختلف را احساس خواهید کرد مثلا زمانی که میخواهید با قسمت زیرین تیغه برش بدهید، شما به سمت جسمی که برش میدهید کشیده خواهید شد اما زمانی که با قسمت بالایی تیغه میخواهید برش بدهید دستگاه شما را به عقب پرتاب خواهد کرد. بنابراین برای برش انواع اجسام باید به نکاتی دقت کنید و به روش صحیح برش را انجام دهید؛ در ادامه مهمترین نکات در هنگام برش انواع تنه درخت، الوار، کُنده و شاخهها را به وسیله اره موتوری و نحوه صحیح کار با آن را توضیح خواهیم داد:
1 | کُندههای درخت ممکن است دارای شاخههایی باشد بنابراین بهتر است ابتدا شاخهها را از کُنده جدا کنید. برای این کار میتوانید موتور دستگاه را به خود کُنده تکیه دهید تا ایمنی بیشتری داشته باشید. |
2 | برای برش خود کُنده درخت ابتدا از قسمت بالای آن شروع کنید و تا یک سوم قطر آن برش دهید، حالا اره را در زیر کُنده گذاشته و تا قسمتی که از بالا بریده بودید، برش دهید تا کُنده کاملا قطع شود. |
3 | برای برش درخت در حالی که قطر تنه بیش از 50 سانت است باید باید طبق دستورالعملها عمل کنید، برای برش درخت مطلب «کاملترین آموزش گام به گام قطع درخت با اره زنجیری» را مطالعه کنید. |
4 | به این نکته در هنگام قطع درختان توجه داشته باشید که باید مسیر سقوط درخت را محاسبه کنید، این محاسبه شامل محاسبه شیب زمین نیز خواهد شد، چراکه بعد از برش، درخت ممکن است به جهتی بغلتد، بنابراین به گونهای محاسبه کنید که درخت در یک جای خالی و یک سطح صاف بیافتد. ضمن اینکه خودتان باید در موقعیت ایمن قرار گرفته تا با افتادن درخت نیازی به جابجایی شما نباشد. |
5 | اگر در هنگام برش کُنده که روی زمین خوابیده است تیغه داخل کُنده گیر کرد سعی نکنید با فشار زیاد تیغه را از داخل کُنده در آورید، بلکه باید ابتدا اره موتوری را خاموش کرده، سپس یک تکه چوب زیر کُنده قرار دهید تا قسمتی که بریده شده باز شود و تیغه به راحتی آزاد شود. |
گام نهم- توجه به برخی نکات ایمنی و ضروری
در آخر باید در نحوه کار با اره زنجیری چند نکته ایمنی را رعایت کنید که در زیر برای شما لیست کردهایم:
- از انجام برشهایی بالاتر از ارتفاع شانه خود پرهیز کنید چون این کار کنترل دستگاه را بسیار سخت خواهد کرد.
- حتما در هنگامی که از دستگاه استفاده نمیکنید ترمز زنجیر را فعال کنید.
- به صورت دورهای، از تیز بودن زنجیر مطمئن باشد، اگر زنجیر کُند باشد هم از سرعت کار شما کاسته خواهد شد و هم به علت کیکبکهای بیشتر دستگاه، احتمال آسیب افزایش خواهد یافت.
- بهتر است برای استفاده از اره موتوری، دو نفره این کار را انجام دهید.
- حتما از وسایل ایمنی استفاده کنید.