پمپ‌ها انواع بسیار مختلفی دارد و علت تنوع در ساخت پمپ‌های مختلف این است که نوع سیالاتی که با این دستگاه پمپاژ می‌شود متفاوت است بنابراین از یک پمپ آب برای پمپاژ کردن آب تمیز استفاده می‌شود و از پمپ دیگر برای بالاکشیدن لجن‌هایی که در کف استخر، چاه و غیره جا خوش کرده و باعث دردسر شده‌اند. امروز می‌خواهیم درباره پمپ لجن‌کش بگوییم و اینکه چه نکاتی را باید درباره لجن‌کش بدانیم تا خرید خوبی داشته باشیم؟ پس اگر قصد خرید یک دستگاه لجن‌کش دارید حتماً این مطلب را تا انتها مطالعه کنید.
پمپ لجن‌کش چیست؟
پمپ لجن‌کش تقریباً چیزی شبیه سایر پمپ‌ها است یعنی ساختاری مانند پمپ آب خانگی دارد و به‌وسیله یک پروانه لجن را به بالا پمپاژ می‌کند. اما تفاوتی که با پمپ‌های معمولی دارد این است که توربین آن به‌صورت عمودی است که به‌وسیله یک موتور الکتریکی به حرکت درآمده و با ایجاد نیروی گریزازمرکز امکان بالا آمدن سیالات لجنی را به وجود می‌آورد. پمپ لجن‌کش انواع مختلفی دارد و برندهای زیادی اقدام به تولید این محصول کرده‌اند، از برندهای ایرانی گرفته تا خارجی، از چینی گرفته تا اروپایی و از پمپ لجن‌کش سه‌فاز گرفته تا تک‌فاز. از جمله مهم‌ترین برندهای این محصول می‌توان به لجن‌کش استریم، لجن‌کش اسپیکو، لجن‌کش پمپیران و … اشاره کرد. البته این دستگاه را با نام‌های دیگری مثل لجن‌کش بنزینی یا لجن‌کش برقی نیز می‌شناسند که در ادامه درباره هر یک توضیح خواهیم داد.
کاربرد لجن‌کش چیست؟
مهم‌ترین کاری که به‌وسیله پمپ لجن‌کش می‌توان انجام داد انتقال آب‌های آلوده است که دارای ذرات معلق بزرگ هستند که به آن لجن گفته می‌شود. به‌عنوان‌مثال برای فاضلاب‌ها، سیالات گل‌آلود، چاه‌های رسوب‌کرده و مواردی ازاین‌قبیل مناسب است. آب‌هایی که غلظت بالایی داشته و ظاهری خمیری شکل‌گرفته‌اند نیز با این پمپ می‌توان انتقال داد.
ساختار پمپ لجن‌کش به چه صورت است؟
ازآنجایی‌که لجن‌کش درون آب قرار می‌گیرد بنابراین ساختاری کاملاً آب‌بندی شده دارد، برای این کار از کاسه‌نمدها یا آب‌بندهای مکانیکی استفاده شده است. به‌این‌ترتیب امکان اینکه آب به داخل موتور لجن‌کش نفوذ کند وجود ندارد. الکتروموتور لجن‌کش با ایجاد نیروی گریزازمرکز باعث ایجاد نیروی جنبشی داخل سیال شده و آن را به‌صورت عمودی به بالا حرکت می‌دهد. این الکتروموتورها انواع مختلفی از جمله تک‌فاز و سه‌فاز دارند که باتوجه‌به نوع کاری که می‌خواهید انجام دهید باید دست به انتخاب بزنید. لجن‌کش‌هایی که دارای الکتروموتور تک‌فاز هستند نیز دو نوع دارند که عبارت‌اند از خازن داخل و خازن خارجی.
لجن‌کش سه فاز بخریم یا تک فاز؟
همان گونه که گفتیم الکتروموتور لجن‌کش‌ها به دودسته تک‌فاز و سه‌فاز تقسیم می‌شوند؛ لجن‌کش‌های تک‌فاز توان و قدرت کمتری دارند اما برعکس الکتروموتورهای سه‌فاز توان بیشتری دارند، اما محدودیت لجن‌کش سه‌فاز در این است که همه‌جا نمی‌توان از آن استفاده کرد چراکه دسترسی به برق سه‌فاز در همه‌جا ممکن نیست؛ بنابراین متداول‌ترین نوع لجن‌کش‌ها نوع تک‌فاز هستند که از سوی بیشتر مشتریان انتخاب می‌شوند. از لجن‌کش سه‌فاز برای فضاهای صنعتی، کارگاهی و محیط‌های بزرگی که امکان دسترسی به برق سه‌فاز وجود داشته باشد استفاده می‌کنند.
پمپ لجن‌کش شناور بهتر است یا خشک؟
لجن‌کش‌ها را می‌توان به دودسته دیگر نیز تقسیم کرد که عبارت‌اند از:
- لجن‌کش خشک
- لجن‌کش شناور
لجن‌کش شناور چیست؟
لجن‌کش شناور همان گونه که از نام آن پیداست به صورتی آب‌بندی‌شده که می‌تواند در مایعات و سیالات شناور شده و کار کند. این پمپ‌ها درجه ایمنی بالایی داشته و ازآنجایی‌که داخل سیال شناور است از بالارفتن دمای الکتروموتور جلوگیری می‌شود. همان‌طور که می‌دانید داغ شدن الکتروموتورها یکی از دلایل اصلی سوختن آن‌ها و کاهش عمر مفیدشان است؛ بنابراین مزیت پمپ لجن‌کش شناور این است که موتور داغ نمی‌شود و گرمای در حد معمول و طبیعی است بنابراین راندمان کاری الکتروموتور بالاتر بوده و عمر مفید آن نیز افزایش می‌یابد. لجن‌کش‌های شناور نیز در دو نوع تولید می‌شوند:
- لجن‌کش شناور ثابت
- لجن‌کش شناور متحرک
لجن‌کش‌های شناور تنوع بالایی در اندازه دهانه خروجی خود دارند و این مقدار از 1.5 الی بیست اینچ متغیر است.
لجن‌کش خشک چیست؟
اگر قصد خرید لجن‌کش مدل خشک دارید باید این نکته را بدانید که این دستگاه را نمی‌توانید داخل آب یا سیالات شناور یا به‌اصطلاح مستغرق کنید بلکه باید در نقطه‌ای مشخص آن را قرار داده یا نصب کنید بااین‌حال منظور از خشک بودن این دستگاه این است که شما باید الکتروموتور را بیرون از آب قرار دهید اما پمپ لجن‌کش خشک داخل سیال قرار می‌گیرد.
انتخاب بین لجن‌کش با پروانه استیل، برنجی یا چدنی؟
ما در مطالبی که پیش‌ازاین درباره پمپ آب خانگی نوشته بودیم درباره انواع پمپ‌ها با پروانه‌های مختلف توضیحاتی داده بودیم، از جمله اینکه جنس پروانه‌ها می‌تواند استیل، برنجی یا چدنی باشد. هر یک از این موارد دارای مزیت‌ها و معایبی است و می‌تواند در انتخاب شما تأثیرگذار باشد؛ به‌طورکلی باید بدانید که پمپ لجن‌کش‌ها به لحاظ نوع پروانه به چهار دسته تقسیم می‌شوند که عبارت‌اند از:
لجن‌کش با پروانه استیل
اولین، پرفروش‌ترین و پرطرفداراترین نوع لجن‌کش، دستگاهی است که دارای پروانه استیل باشد، استیل نیز همان فولاد ضدزنگ است. بیشتر پمپ‌ها چه پمپ لجن‌کش، چه پمپ آب خانگی و چه پمپ کف‌کش، دارای پروانه استیل هستند. استیل ازآنجایی‌که فولادی است مقاومت بالایی در برابر فرسایش‌های ناشی از سیالات دارد به همین دلیل حتی اگر سیالی دارای مواد قلیایی باشد نیز پروانه دچار مشکل نخواهد شد؛ بنابراین اگر از پمپ لجن‌کش برای مکان‌هایی استفاده کنید که آب یا مایع آن دارای مواد اسیدی است بهتر است لجن‌کش با پروانه استیل خریداری کنید.
لجن‌کش با پروانه برنزی و برنجی
یک اشتباه رایج بین بیشتر مردم وجود دارد که برنز و برنج را یکی می‌دانند درحالی‌که این دو آلیاژ با هم تفاوتی در ترکیبات خود دارند. در واقع برنز مس بیشتری نسبت به برنج دارد و به همین دلیل مقاومت آن نیز بالاتر است؛ بنابراین به‌خاطر داشته باشید که پمپ لجن‌کش با پروانه برنجی را به‌جای پروانه برنزی خریداری نکنید. این نکته را نیز به‌خاطر داشته باشید که لجن‌کش‌ها با پروانه برنزی قیمت بالاتری داشته و استفاده کمتری دارند ولی ازآنجایی‌که برای انتقال سیالاتی که خاصیت یونی آن‌ها بالا است یا به‌اصطلاح شور هستند مناسب‌تر هستند.
لجن‌کش با پروانه چدنی
بعد از پروانه استیل، لجن‌کش‌هایی که دارای پروانه چدنی هستند استفاده فراوانی دارند و دلیل اصلی آن هم قیمت مقرون به صرفه آن است. این پمپ دارای پروانه‌های چدنی است. برخی مدل‌ها ممکن است دارای بدنه چدنی نیز باشند. موارد مصرف لجن‌کش بیشتر برای انتقال سیالاتی است که غلیظ بوده و فاقد مواد قلیایی یا اسیدی باشد، چراکه چدن در برابر مواد اسیدی، امکان فرسایش بیشتری دارد.
لجن‌کش خردکن دار
برخی لجن‌کش‌ها در دهانه ورودی خود دارای تیغه‌های تیز و برندهای هستند که وقتی اجسامی مثل پارچه، پلاستیک، کاغذ و غیره وارد پمپ می‌شود آن‌ها را خردکرده تا مجرای پمپ مسدود نشود. از این پمپ‌ها برای جاهایی که مواد زائد زیاد هستند مناسب است.
قیمت لجن‌کش باتوجه‌به تک‌فاز یا سه‌فاز بودن و همچنین جنس پروانه و بدنه آن متفاوت است. همچنین برخی برندهای ایرانی هستند که قیمت مقرون‌به‌صرفه‌تری داشته و برای کسانی که می‌خواهند لجن‌کش ارزان خریداری کنند مناسب‌تر است.
