ابزارینو |
موتور ویبره بدنه
موتور ویبره یکی از تجهیزات صنعتی است که با اتصال به بدنه دستگاه‌های صنعتی و ایجاد لرزش در کارهایی مثل جداسازی، ترکیب کردن، سورت کردن، الک کردن، سرند کردن، خالی کردن هوا، متراکم سازی و آزمایش‌های فنی قابل استفاده است. نحوه ایجاد لرزش در ویبره بدنه به این صورت است که در سر شفت آن وزنه‌ای قرار دارد که با چرخش شافت، وزنه به دلیل نیروی گریز از مرکز، لرزه ایجاد می‌کنند، وزنه‌ها می‌تواند در یک سر یا دو سر شفت باشد، اگر دوتایی باشد به صورت متقارن نسبت به یکدیگر هستند. قیمت موتور ویبره با توجه به نوع آن متفاوت است.
موتور ویبره چیست؟
موتور ویبره که به آن ویبره بدنه (industrial vibration motor) نیز گفته می‌شود یک دستگاه الکترومکانیکی است. یعنی با استفاده از نیروی الکتریکی و تبدیل آن به نیروی مکانیکی، لرزه تولید می‌کند.
وزنه‌های این دستگاه در دو سر شَفت به صورت نا متقارن قرار دارد. وقتی شفت [شفت همان محور اصلی موتور دستگاه است] شروع به چرخیدن می‌کند، وزنه‌ها نیز شروع به گردش می‌کنند ولی چون نامتقارن هستند، به دلیل نیروی گریز از مرکز لرزش تولید می‌شود. اگر بخواهیم ساده‌تر بگوییم فرض کنید به یک قسمت از پروانه کولر آبی یک وزنه 1 کیلویی وصل شود، چه اتفاق می‌افتد؟
از ویبره بدنه در بسیاری از صنایع استفاده می‌شود؛ هر صنعتی که به نوعی نیاز به ایجاد لرزش برای فرآیندهای خود داشته باشد از موتور ویبره استفاده می‌کند.
برخی از این صنایع عبارتند از:
- صنایع غذایی
- صنایع دارویی
- ساختمان سازی
- صنایع پلیمری
- پتروشیمی
- کشاورزی، گندم و سیلو
- معادن
بنابراین موتور ویبره بدنه دستگاهی است که دستگاه‌های مختلف صنعتی متصل شده و سطح خارجی آن‌ها را به لرزش در آورده و به این ترتیب می‌تواند فرآیندهایی مثل سورت کردن، جدا کردن، ترکیب کردن، متراکم کردن و غیره را انجام دهد.
وزنه‌ای که به شفت متصل است وزن بالایی دارد [چگالی آن به نسبت زیاد است]، اگر محور دایره‌ای شفت را 360 درجه در نظر بگیرید، این وزنه بین 30 تا 50 درصد از این محور را در اختیار دارد. (تصویر زیر را ببینید)
کاربرد موتور ویبره صنعتی
کاربردهای موتور ویبره آنقدر زیاد است که شاید بتوان گفت به اندازه تعداد صنایع کاربرد برای آن وجود دارد؛ در زیر به برخی از کاربردهای موتور ویبره کوچک اشاره شده است.
- اتصال به دستگاه سرند یا همان الک (انواع یک طبقه تا سه طبقه و …)
- استفاده صنعت بازیافت زباله و اتصال آن به نوار نقاله
- استفاده در دیواره رمپ‌ها و لوپ‌ها
- ایجاد لرزش در نوار نقاله یا کانوایر
- خالی کردن هوای داخل بتن (البته برای این کار دستگاه مخصوصی به نام ویبره بتن وجود دارد که همین کار را انجام می‌دهد.)
- ایجاد لرزه در بدنه دستگاه فیدر
- سورتینگ در سیلوها برای جدا سازی گندم‌های به هم چسبیده و همچنین افزایش سرعت تخلیه آن (غلات)
- اتصال و ایجاد لرزش در دستگاه‌های مخصوص خرد کردن سنگ
- استفاده در میز ارتعاش
- استفاده در انواع خط‌های انتقال
- ایجاد لرزش در قالب تونل‌های مترو
- ایجاد لرزش در قیف‌های صنعتی
- استفاده در انواع میزهای کمپرسور یا فشرده ساز
- استفاده در میزهای غربالگری
- استفاده و اتصال به انواع واگن‌ها و کامیون‌ها باربری برای بالا رفتن سرعت تخلیه بار
- استفاده در جاده سازی و راه سازی برای فشرده کردن برخی مواد از جمله شن و ماسه، خاک و آب و غیره
- استفاده از موتور ویبره بدنه در صنایع مرتبط به آب و فاضلاب برای تصفیه فاضلاب و لجن زدایی
- جدا سازی برخی مواد به وسیله موتور ویبره جدا کردن ماسه‌های ریز و درشت و الک کردن آن‌ها
- استفاده برای ایجاد تراکم در مواد خمیری که در انواع قالب‌ها ریخته می‌شود
- استفاده برای قالب گیری انواع بلوک‌ها و دیوارهای پیش ساخته و متراکم سازی آن‌ها
- اتصال به میکسرهای بتن برای جلوگیری از خشک شدن و چسبیدن بتن به بدنه
- استفاده برای انواع شناورها
- استفاده در صنایع آرایشی و بهداشتی
- ضربه در قالب تونل‌های شهری
- استفاده در صنایع غذایی و شیرینی پزی
- بوجار کردن انواع حبوبات و غلات برای جداسازی ناخالصی‌ها
- استفاده در قالب‌های پل هوایی
- استفاده در صنایع موزائیک سازی مثل قالب گیری موزائیک
- استفاده در قالب بدنه سد
انواع موتور ویبره
دو نوع اصلی موتور ویبره، برقی و بادی است. سایر تقسیم‌بندی‌ها بیشتر به نحوه اتصال دستگاه اشاره دارد و نمی‌توان گفت یک نوع موتور ویبره جدا است. در ادامه به بررسی دو نوع برقی و بادی پرداختیم:
موتور ویبره برقی
همانگونه که از نام آن پیداست منبع تغذیه آن برق است و سیستم آن الکترومکانیکی است. بیشترین فروش موتور ویبره در بازار متعلق به همین مدل است، اگر بخواهیم یک نسبت بگوییم شاید بتوان گفت 80 درصد بازار متقاضی همین نوع هستند.
خود این دستگاه دو نوع اصلی دارد:
- ویبره بدنه تکفاز
- ویبره بدنه سه فاز
قدرت حرکتی و ضربه‌های همه مدل‌های برقی با هم یکی نیست، از 10 کیلوگرم بر متر مکعب قدرت ضربه داریم تا 10هزار کیلوگرم بر متر مکعب که رقم بسیار بالایی است و برای مخازن بزرگ استفاده می‌شود.
همچنین دور موتور انواع برقی از 750 تا 3000 دور در دقیقه متفاوت است. [750 – 1000 – 1400 – 3000 دور در دقیقه]
نکته: هرچه سرعت پایین‌تر باشد تعداد ضربات نیز کمتر خواهد بود ولی قدرت آن‌ها بالاتر است و هرچه سرعت یا دور موتور ویبره بالاتر باشد، تعداد ضربات نیز افزایش خواهد یافت ولی قدرت آن‌ها کمتر خواهد شد و این یک معادله فیزیکی است.
اجزای این دستگاه عبارتند از:
- موتور الکتریکی
- روتر
- شفت
- وزنه متصل به شفت
| مزیت‌ها | معایب |
| توان بالایی دارد | قیمت بیشتری در مقایسه با بادی دارد |
| آلودگی محیط زیستی ندارد | در زون‌های خطرناک غیرقابل استفاده است (مگر موتور از نوع ضدانفجار باشد) |
| صدای کمی دارد | در صورت عدم وجود برق، کار متوقف خواهد شد |
موتور ویبره بادی (پنوماتیک)
ممکن است ابر و باد و مه و خورشید و فلک همه در کار باشند ولی برق نباشد! یعنی اساسا دسترسی به برق ممکن نباشد، در این صورت نمی‌توان کار را متوقف کرد، بلکه می‌توان از نوع دیگری از ویبره بدنه به نام ویبره بدنه بادی استفاده کرد.
این دستگاه در عین اینکه بسیار ایمن است قدرت خوبی هم دارد. برای همین بیشتر در محیط‌هایی که خطرات ناشی از انفجار و آتش سوزی در آن بیشتر است از این مدل استفاده می‌شود نه در همه جا.
به این دستگاه ویبره پنوماتیک هم گفته می‌شود. این دستگاه دارای مایع هیدرولیکی است که هوای فشرده را به نیروی مکانیکی تبدیل می‌کند و به این ترتیب لرزش ایجاد می‌شود.
| مزیت‌ها | معایب |
| استفاده در محیط های گرد و غباری | توان کمتری در مقایسه با برقی دارد |
| ایمنی بیشتر | نیاز به منبع باد دارد |
| استفاده در زون‌های مستعد انفجار | صدای زیادتری دارد |
| قیمت مناسب‌تر نسبت به برقی | وزن بیشتری دارد |
اجزای موتور ویبره
موتور ویبره شامل اجزایی است که بهتر است قبل از خرید آن‌ها را بشناسید، این اجزا عبارتند از:
- روتر یا سیم پیچ: این قسمت میدان مغناطیسی را ایجاد کرده که در اثر این میدان چرخش به وجود آمده و نیروی گریز از مرکز ایجاد می‌شود. سیم پیچی یا مسی است یا آلومینیومی، قطعا مدل مسی بهتر است.
- استاتور: قسمت آهنربایی موتور است ولی حرکتی نداشته و ثابت است.
- کموتاتور: به صورت دوره‌ای جریان روتور را معکوس می‌کند.
- آرمیچر: به نوعی کانورتور است چون انرژی مغناطیسی را به جنبشی تبدیل می‌کند.
قیمت موتور ویبره
قیمت موتور ویبره به عوامل مختلفی بستگی دارد مثلا کشورهای سازنده این دستگاه در قیمت اثر مستقیم دارد. از چینی بنجل بگیرید تا برندهای خوب ترک و ایتالیایی و چینی خوب! همین کشورها نیز تحت عناوین برندهای مختلفی محصولات خود را تولید می‌کنند.
خیلی از برندها کپی برابر اصل است و کیفیت خوبی دارد، خیلی‌ها هم کپی فاجعه‌آمیزی از محصول اصلی و خیلی‌ها نیز فیک هستند که اصلا نباید سراغی از آن‌ها بگیرید. محصولات اصلی هم هست ولی به شرطی که از فروشنده معتبر خرید کنید چون شما به هیچ وجه نمی‌توانید متوجه اصلی یا فرعی و فیک بودن محصول شوید.
| عوامل اثر گذار روی قیمت موتور ویبره | توضیحات |
| توان ویبره بدنه | توان انواع موتور ویبره بدنه بر اساس معیار (کیلوگرم / متر مکعب) محاسبه می‌شود هرچه این رقم بیشتر باشد قیمت هم بیشتر خواهد بود. |
| نوسانات ارزی | دستگاه با هر برندی باشد و هر کشوری هم ساخته باشد وقتی دلار بالا برود، روی قیمت ویبره بدنه هم اثر می‌گذارد. |
| میزان دور یا گردن دستگاه | این فاکتور با حروف اختصاری RPM نمایش داده می‌شود که به معنی (دور بر دقیقه) است. هرچه RPM بیشتر باشد یعنی توان دستگاه بالاتر است و همین هم باعث افزایش قیمت می‌شود. |
| آلیاژ بدنه / جنس فلز بدنه | انواع این دستگاه دارای بدنه‌های چدنی و فولادی است، طبیعتا موتور ویبره بدنه هایی که بدنه آن‌ها فولادی است قیمت بیشتری دارد. |
| ولتاژ و فاز موتور ویبره | قیمت تکفازها کمتر از سه فاز است، البته از مدل سه فاز برای برخی دستگاه‌ها استفاده می‌شود و لازم نیست برای همه دستگاه‌های صنعتی از سه فاز استفاده شود. |
| نوع موتور | با توجه به اینکه موتور از نوع DC باشد یا القایی یا بادی قیمت دستگاه متفاوت خواهد بود. |
| دامنه حرکتی | این آیتم بر اساس معیار (میلی متر) محاسبه می‌شود و به این معنی است که وزنه در هر بار چرخش چه میزان حرکت داشته است، هرچه میزان حرکتی یا دامنه حرکتی بیشتر باشد روی قیمت نیز اثرگذار است. |
| نوع سیم پیچی | برخی از دستگاه‌ها دارای سیم پیچ آلومینیومی و برخی دیگر سیم پیچ مسی دارد. قطعا چون سیم پیچ مسی بهتر است و مس گرانتر است، کیفیت و قیمت دستگاه‌هایی با سیم پیچ مسی بیشتر است. |
طرز کار موتور ویبره
ما در قسمت‌های مختلف این نوشته طرز کار موتور ویبره را چندبار گفتیم؛ با این حال در این قسمت توضیح کامل‌تری ارائه خواهیم داد.
همانطور که در تصاویر دیدید و توضیحات را خواندید، متوجه شدید که ویبره بدنه یک دستگاه الکترومکانیکی موتوری است که براساس فرآیندهایی، چرخشی در آن اتفاق می‌افتد.
مهم‌ترین کار این دستگاه ایجاد لرزش است، این لرزش با استفاده از وزنه‌ای که به شفت متصل است ایجاد می‌شود. از آنجایی که وزنه چگالی بالایی دارد و فقط بخشی از محیط 360 درجه‌ای یک دایره را در اختیار دارد [بین 30 تا 50 درجه] بنابراین وقتی موتور، وزنه را می‌چرخاند، در هربار چرخش و به دلیل جاذبه زمین، انگار وزنه به پایین می‌کوبد و همین باعث ایجاد لرزش می‌شود.
راهنمای خرید ویبره بدنه
از آنجایی که این دستگاه از جمله دستگاه‌های ویبریشنال است، بنابراین می‌تواند استهلاک بالایی داشته باشد چون لرزش همیشه یکی از عوامل استهلاک است.
بنابراین کیفیت دستگاه خیلی مهم است، به همین جهت ما در این قسمت یک راهنمای خرید ویبره بدنه قرار دادیم تا نکاتی که به نظرمان مهم است و در بازار وجود دارد [نکاتی که شاید شما از آن‌ها خبر نداشته باشید] را منتقل کنیم.
اهمیت دور موتور برای ویبره بدنه
قطعا شما نیاز خودتان را بهتر از هر کس دیگری می‌دانید اما خیلی‌ها هم هستند [که به تجربه ما] ندانسته وارد بازار شده و خرید می‌کنند. اینکه سرعت یا دور موتور چقدر باشد نه فقط در قیمت بلکه در کیفیت کار و خروجی آن نیز موثر است.
طبیعتا اگر یک هاپر بزرگ داشته باشید نمی‌توانید ویبره بدنه‌ای که دور بالا دارد بخرید، چون قدرت ضربات آن کم است و این یعنی لرزشی ایجاد نمی‌شود، انگار به دیوار بتنی فوت کنید!
گفتیم که دور موتور انواع ویبره بدنی برقی عبارتند از 750، 1000، 1400 و 3000 دور بر دقیقه، خودتان هم می‌توانید پلاک دستگاه را بخوانید و بفهمید دور بر دقیقه ویبره بدنه چند است. این رقم روی پلاک با حروف rpm مشخص شده است.
این نکته را از ما به یاد داشته باشید که دور موتور روی دامنه حرکتی دستگاهی که نیاز به ارتعاش دارد اثر می‌گذارد. هرچه دور موتور بیشتر قدرت ضربات کمتر ولی تعداد آن بیشتر است [ضربات ریزتر خواهد بود] از سویی دیگر فکر نکنید همیشه دور موتور بالاتر بهتر است، این دستگاه‌ها به دلیل سرعت بالا، استهلاک بیشتری دارند و عمر مفید کمتری دارند.
انتخاب تکفاز یا سه فاز بودن
همانطور که متوجه شدید این دستگاه دو نوع تکفاز و سه فاز دارد، اگر در محل مورد نظر به برق سه فاز دسترسی دارید چه بهتر که از مدل‌های سه فاز استفاده کنید چون قدرت بالاتری دارند اما اگر ندارید سه فاز نخرید.
مواردی داشتیم که برخی از مشتریان به جای تکفاز، سه فاز خریده و در نصب آن به مشکل خورده‌اند.
توجه به kN دستگاه
نیروی گریز از مرکز با واحد کیلونیوتن اندازه گیری می‌شود که برابر با 101.9 کیلوگرم است، این نیرو هرچه بیشتر باشد توان دستگاه بیشتر خواهد بود.
اگر تجهیزات صنعتی شما نیاز به نیروی بیشتری برای لرزش داشته و میزان ارتعاشات بیشتری باید به آن وارد شود، نیروی گریز از مرکز ویبره بدنه باید بیشتر باشد. روی پلاک دستگاه ببنید که kN چند نوشته شده است.
توجه به کیفیت موتور ویبره بدنه
بیشتر محصولاتی که الان در بازار هست ساخت سه کشور است:
- ویبره بدنه چینی
- ویبره بدنه ترک
- موتور ویبره ایرانی
ما روی هیچ‌کدام برچسب خوب یا بد نمی‌زنیم، اگر خواستید درباره اینکه کدام محصولات کیفیت خوبی دارند بدانید توصیه می‌کنیم از مشاوره رایگان ابزارینو استفاده کنید، کارشناسان ما به شما خواهند گفت که در کف بازار این محصول چه خبر است و چه دستگاه‌هایی نباید بخرید و کدام دستگاه‌ها کیفیت خوبی دارند، برای این کار با این شماره تماس بگیرید: 02133903380
ما بهترین قیمت بازار را به شما می‌دهیم چون با بیشتر تامین کنندگان بازار در ارتباطیم و این مزیت ابزارینو برای شما است که دستگاهی خریداری می‌کنید که با وجود بهترین کیفیت، مناسب‌ترین قیمت را هم دارد، پس حتما از مشاوره رایگان ما استفاده کنید.
ذکر این نکته هم ضروری است که متاسفانه بازار ما از اجناس فیک پر شده است و از آنجایی که هیچ کس به هیچ کس نیست و بازار به اصطلاح قاراشمیش است! هر کس بخواهد می‌تواند به اسم یک برند [با ساده‌ترین کارها مثل زدن لیبل یا برچسب] محصول روانه بازار کند، خیلی از مشتریان هم از اینکه محصول اصلی خریده‌اند حال خوبی دارند. [در حالی که محصول خریداری شده فیک است.]
نگهداری و تعمیر موتور ویبره بدنه
در آخر باید به برخی نکته‌های مهم برای نگهداری و تعمیر موتور ویبره بدنه اشاره کنیم چون هر دستگاهی هم نیاز به نگهداری صحیح دارد و هم نیاز به تعمیر.
| نکات مهم برای نگهداری | نکات مهم برای تعمیر |
| به صورت ماهانه گریس کاری انجام دهید. | دستگاه را برای تعمیر به دست هر کارنابلدی ندهید. |
| در جایی که رطوبت وجود دارد از ویبره بدنه استفاده نکنید. | اگر قطعه‌ای آسیب دیده بهتر است آنرا تعویض کنید. |
| در جای خیس، حتما دستگاه را آب بندی کنید. | قبل از انجام تعمیر، حتما جریان برق را قطع کنید. |
| از کار کردن یکسره خودداری کنید. | در هنگام تعویض بلبرینگ به اندازه آن توجه کنید. |
| بلبرینگ‌هایی که ساچمه ثابت است به گریس کاری نیازی ندارد. | در صورت وجود صدای ناهنجار، دستگاه را خاموش کرده و به تعمیرکار مراجعه کنید. |
| بهترین گریس برای گریسکاری = BPLS3 | در نصب مجدد به اتصالات الکتریکی توجه کنید که درست در جای خود بسته شوند. |
| با چرخاندن شفت اجازه دهید همه جا روغنکاری شود | از سفت بودن پیچ‌ها در هنگام بستن مطمئن شوید. |
| بیشترین دما برای کار با دستگاه 40 درجه سانتیگراد است. | — |
