در هر فرایند اجرایی دانستن چگونگی انجام آن کار نیمی از مشکل را حل می‌کند، بنابراین دانستن انواع روش‌های به تحقق رساندن آن کار یا پروژه نیاز اصلی کسانی است که می‌خواهند به‌درستی کار را پیش ببرند. در بسیاری از پروژه‌های عمرانی گاهی ممکن است شما مجبور باشید قسمتی از بتن را برش دهید، همان گونه که می‌دانید بتن مادهٔ بسیار مقاومی است بنابراین برش دادن آن آسان نیست. در برخی پروژه‌ها شاید شما را مجبور باشید بخشی از بتن را برش داده و دوباره آن را اجرا کنید، برای این کار چند راه پیشروی شما است که در ادامه به توضیح انواع روش‌های برش بتن خواهیم پرداخت.
چه مواقعی نیاز است بتن را برش دهیم؟
اگر بخواهیم به‌صورت یک چک‌لیست علل و عواملی که باعث می‌شود بتن را برش دهیم را منظم کنیم می‌توانیم به مواردی به شرح زیر اشاره کنیم:
- اشکالات اجرایی در بتن
- عوض شدن نقشه سازه در برخی نقاط
- اجرای برخی الزامات قانونی از سوی سازمان‌های مربوطه مثل شهرداری‌ها
- کارگذاری برخی قطعات درون بتن
- اصطلاح و ترمیم بتن‌های تخریب شدن
- دسترسی به لوله‌کشی‌ها و …
این‌ها تنها بخشی از مواردی است که ممکن است مجبور باشیم به خاطر آن بتن را برش دهیم.
انواع روش‌های برش بتن کدام است؟
روش‌های گوناگونی برای برش بتن وجود دارد، استفاده از هر روش به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- نوع بتن
- فضای قابل دسترس برای اجرای برش بتن
- نوع پروژه
- بسته یا باز بودن محیط برای برش بتن
برای همین برای انتخاب نوع برش شما باید بتوانید به هر یک از این عوامل توجه کنید. ما در این مطلب 3 نوع از رایج‌ترین روش‌های برش بتن را به شما آموزش می‌دهیم. این روش‌ها عبارت‌اند از:
- برش بتن به وسیله کاتر بتن و آسفالت یا دستگاه برش بتن آرمه
- برش بتن به وسیله سیم
- برش بتن به وسیله دستگاه واترجت
نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که برش بتن با برش بتن مسلح تفاوت دارد، در واقع اگر بخواهیم بگوییم برش بتن مسلح چیست؟ باید گفت برش این ماده از آنجایی که مجهز به میلگردهای فولادی است نیازمند دستگاه‌های مجهز و قدرتمند است، در واقع بیشتر موضوعاتی که حول محور برش بتن وجود دارد، درباره برش بتن مسلح است و این مطلب نیز به همین موضوع خواهد پرداخت.
بهترین برش‌ها زمانی اتفاق می‌افتد که شما دستگاه خوب و استانداردی داشته باشید و این شدنی نیست مگر اینکه در هنگام خرید به ویژگی‌های مثبت یک دستگاه توجه کنید. در مطلب زیر می‌توانید این نکات را بخوانید:
روش اول
برش بتن به وسیله کاتر آسفالت بر (روشی کم هزینه و پربازده)
اولین روشی که ما در این آموزش گنجاندیم روشی است که رایج‌ترین نوع برش بتن است، یعنی استفاده از دستگاه کاتر آسفالت بر. البته وقتی می‌گوییم دستگاه کاتر آسفالت بر، منظورمان همان دستگاه برش یا کاتر است که با تغییر تیغه آن، کاربری آن نیز تغییر خواهد کرد. با استفاده از تیغه کاتر آسفالت بر می‌توان آسفالت، با استفاده از تیغه کاتر بتن بر می‌توان بتن معمولی و با استفاده از تیغه کاتر بتن بر مسلح می‌توان بتن مسلح یا بتن آرمه را با یک دستگاه کاتر آسفالت بر برش داد.
نکته اساسی در استفاده از کاتر آسفالت بر برای برش بتن، همین تیغه است، اگر می‌خواهید بتن مسلح را برش دهید اما از تیغه بتن معمولی استفاده می‌کنید در واقع دارید اشتباهی را انجام می‌دهید که 3 نتیجه نامطلوب در برخواهد داشت:
- دستگاه کاتر آسفالت بر شما دچار مشکل خواهد شد (به علت فشار زیاد)
- تیغه شما دچار مشکل خواهد شد (مثل پریدگی یا شکستگی سگمنت‌های تیغه)
- کار برش بتن به درستی انجام نخواهد شد
تیغه‌های بتن بر مسلح از آنجایی که مجهز به سگمنت‌های مقاوم ساخته شده از آلیاژهای پرکربن است توانایی غلبه بر بتن و سپس برش میلگردهای فولادی را نیز دارد. پس این نکته را جدی بگیرد که حتما از تیغه مخصوص برای این کار استفاده کند.
نکات مهم در هنگام برش بتن با کاتر آسفالت بر
مزایا برش بتن با دستگاه کاتر شامل چند نکته می‌شود که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- برای دال‌های کم ضخامت مناسب است.
- برای کار در اندازه‌های کوچک مناسب است.
- برای کف‌های بتنی مناسب است.
- هزینه آن پایین‌تر از سایر روش‌ها است.
با توجه به عمق برشی که می‌خواهید در بتن ایجاد کنید حداقل 2 انتخاب دارید:
- تیغه کاتر بتن بر مسلح 35 سانتی‌متر: از این تیغه برای ایجاد عمق برشی بین 8 تا 10 سانتی‌متر استفاده می‌کنند.
- تیغه کاتر بتن بر مسلح 45 سانتی‌متری: از این تیغه برای ایجاد عمق برشی بین 15 تا 17 سانتی‌متر استفاده می‌کنند.
مزایا و معایب برش بتن با دستگاه کاتر
کارکردن با دستگاه کاتر آسفالت بر برای برش انواع بتن معمولی و بتن مسلح مزایا و معایبی دارد که در زیر هم به مزایای برش بتن با دستگاه کاتر و هم به معایب برش بتن با دستگاه کاتر اشاره شده است:
| مزایای برش بتن با دستگاه کاتر | عنوان | توضیحات |
| قیمت کم | از آنجایی که بسیاری از کارفرمایان و پیمانکاران به دنبال کمترین هزینه هستند برش به این وسیله بسیار مقرون به صرفه خواهد بود. | |
| پایین بودن قیمت دستگاه | خرید یک دستگاه کاتر آسفالت بر در مقایسه با اجاره یک دستگاه واترجت باز هم مقرون به صرفه‌تر است. | |
| معایب برش بتن با دستگاه کاتر | برش بتن‌های با ضخامت پایین | اگر بتنی ضخامت زیادی داشته باشد نمی‌توان از دستگاه کاتر آسفالت بر برای آن استفاده کرد. |
| محدودیت برش | کاتر آسفالت بر بیشتر دستگاهی برای برش بتن روی کف‌ها است نه دیوار، ستون و غیره | |
| سرعت پایین برش | کاتر آسفالت بر در مقایسه با واترجت و سیم، سرعت پایین‌تری در برش بتن دارد. |
روش دوم
برش بتن با استفاده از دستگاه واترجت (روشی گرانقیمت و دقیق)
واترجت دستگاهی است که فشار بسیار زیاد آب انواع بتن، آهن، فولاد، چوب، فلز و غیره را برش می‌دهد اما باتوجه‌به قدرت متریال، میزان فشار آب واترجت کم یا زیاد می‌شود. تقریباً استفاده از واترجت برای بتن روشی نوین به‌حساب می‌آید. استفاده از واترجت برای برش بتن مثل سایر روش‌ها کثیف کاری ندارد، هم آلودگی زیست‌محیطی ندارد و هم آلودگی صوتی، جدای از آن دقت آن بسیار بالا است اما در کنار این نباید از قیمت زیاد استفاده از واترجت برای برش بتن غافل شویم، گران بودن این روش باعث شده عدهٔ کمی از پیمانکاران و کارفرمایان به سمت استفاده از این دستگاه کشیده شوند. هم هزینه اجرای این کار بالاست و هم قیمت دستگاه‌های آن.
مزایا و معایب استفاده از دستگاه واترجت برای برش بتن
| مزایای برش بتن با واترجت | عنوان | توضیحات |
| پاکیزگی کار | مانند کاتر آسفالت بر گردوغباری بلند نمی‌شود و کار تمیزتر اجرا می‌شود. | |
| عدم آلودگی صوتی | دستگاه واترجت با آب، بتن را برش می‌دهد اما در سایر روش‌ها از برخورد آهن با بتن برش ایجاد می‌شود که تولید آلودگی صوتی می‌کند. | |
| دقت بسیار بالا | دقت کار با واترجت بسیار بالا است به همین دلیل فقط نقاط مشخص شده برش خورده و از آسیب واردن آمدن به نقاط مجاور بتن جلوگیری خواهد شد. | |
| معایب برش بتن با واترجت | محدودیت استفاده | استفاده از این دستگاه صرفا برای پروژه‌های بزرگ مناسب است نه کوچک و متوسط. |
| قیمت بالا | هزینه برش بتن با واتر جت بسیار بالا است برای همین مقرون به صرفه نیست. |
روش سوم
برش بتن به وسیله سیم (روشی سریع و دقیق)
روش آخری که در این مطلب به آن اشاره می‌کنیم استفاده از دستگاه سیم الماسه برای برش بتن است. این دستگاه دارای سیم‌های ساخته شده از آلیاژهای پرکربن است که اصطلاحاً به آن الماسه می‌گویند. ازآنجایی‌که سیم‌ها ظرافت زیادی دارند سرعت کار برش بالا می‌رود. برای کار با دستگاه سیم کافی است در دو نقطه بتن سوراخی ایجاد شود و سیم از داخل آن عبور داده شود، بعد از آن با روشن‌کردن دستگاه سیم به گردش درآمده و بتن را برش می‌دهد. از جمله مزایای این دستگاه می‌توان به‌سهولت برش بتن دیوار و ستون با استفاده از این روش اشاره کرد، بااین‌حال این روش چندان برای برش کف بتنی مناسب نیست.
مزایا و معایب استفاده از دستگاه سیم برای برش بتن
| مزایای برش بتن با سیم | عنوان | توضیحات |
| سرعت بالا | به علت سیمی بودن تیغه برش، سرعت برش بسیار بالا است. | |
| برش تمیز | یکی از مزیت‌های بسیار خوب این دستگاه این است که قطعات بتن قالبی برش داده خواهد شد، مثل یک قالب پنیر! | |
| دقت بسیار بالا | همچون روش واترجت در این روش نیز قسمت‌های دیگر بتن هنگام برش آسیب نخواهد دید. | |
| معایب برش بتن با سیم | محدودیت استفاده | برای استفاده از دستگاه سیم باید سوراخ‌هایی روی مقطع بتن ایجاد شود به همین دلیل برای برش بتن کف نمی‌توان از این دستگاه استفاده کرد. |
| قیمت بالا | قیمت تمام شده این روش نیز بسیار زیاد خواهد بود پس مقرون به صرفه نیست. |
